ΤΕΧΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Μια ιστορία προσπάθειας και επιτευγμάτων

Το Τεχνικό Μουσείο έχει, μέχρι σήμερα, μια ιστορία δράσης 44 συνολικά χρόνων στο χώρο της Βόρειας Ελλάδας και πέρασε από διάφορα στάδια ανάπτυξης. Κατά την περίοδο λειτουργίας του Εκθετηρίου του, μέχρι το έτος 2003, που άρχισε τη λειτουργία του το ΚΔΕΜΤ-ΝΟΗΣΙΣ, ανάπτυξε μια επιτυχή και δημιουργική δράση με την οποία ικανοποιήθηκαν τα οράματα των μελών του και καταξίωσαν τους ανθρώπους του, που το ανέδειξαν.

Τις ποικίλες δραστηριότητες του Τεχνικού Μουσείου παρακολούθησαν πάνω από 800.000 άτομα – κυρίως νέοι – που βρήκαν σ΄ αυτό το κατάλληλο περιβάλλον για την ενημέρωση και την ενασχόληση τους με την τεχνολογία και τον Τεχνικό Πολιτισμό.

eu-1
iatridis

Περίοδος Νοέμβριος 1978 – Οκτώβριος 1989

Το Τεχνικό Μουσείο ιδρύθηκε τον Νοέμβριο 1978, ύστερα από δύο χρόνια διερευνήσεων και προετοιμασίας, με πρωτοβουλία και προσπάθειες του μετέπειτα Διευθυντή του κ. Μ. Ιατρίδη, από μια μικρή ομάδα εκπαιδευτικών, τεχνικών και επιχειρηματιών που τους συνέδεε το όραμα ενός κοινωφελούς πολιτιστικού φορέα για την επιμόρφωση του ευρύτερου κοινού, αλλά κυρίως των μαθητών και σπουδαστών, σε θέματα τεχνολογίας και θετικών επιστημών

Κατά την πρώτη Γενική Συνέλευση των μελών, το 1979, εκλέχτηκε πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο, με Πρόεδρο τον καθηγητή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Ν. Οικονόμου, Αντιπρόεδρο τον σύμβουλο οργάνωσης και επιμόρφωσης κ. Μ. Ιατρίδη και Μέλη τους κκ Ι. Παπαευσταθίου, Φυσικό, Κ. Σκυφαλίδη Μηχανικό και Γ. Φωκίδη, Διακοσμητή.

Το Εκθετήριο

Το Εκθετήριο του Μουσείου εγκαταστάθηκε κατά την περίοδο 1980-1989, σε χώρο 500 τ.μ., σε οικοδομή της οδού Αχελώου, που διέθεσε ο κ. Παρασκευάς Τσουκαλάς, ιδρυτικό μέλος και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου.Ο ενθουσιασμός και η συμπαράσταση των μελών και πολλών φίλων και οι πολυάριθμες και αξιόλογες προσφορές εκθεμάτων από οργανισμούς, επιχειρήσεις και ιδιώτες,  πέτυχαν, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, το Μουσείο να αποκτήσει υπόσταση  και να παρέχει αξιόλογες υπηρεσίες σε σχολικές ομάδες και μεμονωμένους επισκέπτες.Κατά την περίοδο αυτή δημιουργήθηκε η υποδομή και αυξήθηκε η εμπειρία και η τεχνογνωσία για την οργάνωση και διοίκηση του Μουσείου. Ταυτόχρονα αναπτύχθηκαν οι «παράλληλες δραστηριότητες» του ΤΜΘ, οι οποίες περιελάμβαναν τακτικές διαλέξεις σε επιστημονικά θέματα από διακεκριμένους ομιλητές, ετήσιους γραπτούς μαθητικούς διαγωνισμούς, σεμινάρια σε ομάδες καθηγητών πάνω στη χρήση των οπτικοακουστικών μέσων διδασκαλίας και κοινά προγράμματα με άλλους σχετικούς με τη νεολαία και την εκπαίδευση φορείς.Επίσης καταβλήθηκαν προσπάθειες για το σχεδιασμό και την κατασκευή θεματικών περιοδικών  εκθέσεων, οι οποίες φιλοξενήθηκαν στις εγκαταστάσεις του Τεχνικού Μουσείου, αλλά και σε άλλους χώρους της Θεσσαλονίκης και άλλων πόλεων. Η πιο σημαντική, με τίτλο «Ο Άνθρωπος στο Διάστημα», οργανώθηκε το έτος 1987 με την ευκαιρία της 30ης επετείου από την εκτόξευση του Σπούτνικ Ι στο διάστημα με υλικό που παραχωρήθηκε από την NASA, την  ESA και τη Ρωσική Υπηρεσία Διαστήματος.

Περίοδος: Νοέμβριος 1989 - Σεπτέμβριο 1995

Από τις αρχές του 1988 ήταν φανερό ότι το Μουσείο χρειαζόταν ένα μεγαλύτερο και πιο κατάλληλο χώρο για τις δραστηριότητες του. Η Ελληνική Τράπεζα Βιομηχανικής Αναπτύξεως (ΕΤΒΑ), με την παρέμβαση του Διευθυντού του Κοινωφελούς Ιδρύματος της ΕΤΒΑ Εθνολόγο και Μουσειολόγο Στέλιο Παπαδόπουλο,  αναγνωρίζοντας τον κοινωφελή χαρακτήρα του Τεχνικού Μουσείου και την προσφορά του στο χώρο του τεχνικού πολιτισμού, παραχώρησε στο Μουσείο, για μια δεκαετία, ένα καινούργιο βιομηχανικό κτίριο, συνολικού εμβαδού 1.500 τ.μ., στη Βιομηχανική Περιοχή Θεσσαλονίκης, στη Σίνδο.

Tο κτίριο διαρρυθμίσθηκε κατάλληλα και το Μουσείο εμπλουτίσθηκε με νέα θεματικά εκθετήρια, γραφεία, βιβλιοθήκη, εργαστήριο, αίθουσα εκπαιδευτικής τεχνολογίας και ένα μικρό αμφιθέατρο. Στις 8 Οκτωβρίου 1989 έγιναν τα εγκαίνια των νέων εγκαταστάσεων και άρχισε η λειτουργία του.Το ΤΜΘ δραστηριοποιήθηκε και κατά την περίοδο αυτή σε πολλούς άλλους πολιτιστικούς και επιμορφωτικούς τομείς και οργάνωσε ένα μεγάλο αριθμό εκδηλώσεων και εκθέσεων στη Θεσσαλονίκη και σ΄ άλλες πόλεις της Βόρειας Ελλάδας.

Περίοδος: Οκτώβριος 1995 - Σεπτέμβριος 1998

Τον Οκτώβριο 1995, χάρις στο ενδιαφέρον της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, το ΤΜΘ εντάχθηκε στο πρόγραμμα χρηματοδότησης του ΕΠΕΤ ΙΙ και στη συνέχεια του ΕΠΕΤ ΙΙΙ. Με τη χρηματοδότηση αυτή, ολοκληρώθηκε  μια σειρά από σημαντικά έργα ανάπλασης του Εκθετηρίου, εκσυγχρονισμού των εγκαταστάσεων και βελτίωσης των τεχνικών παρουσίασης των εκθεμάτων. Στο πλαίσιο του ιδίου προγράμματος πραγματοποιήθηκαν εργασίες καταγραφής και τεκμηρίωσης των εκθεμάτων και του εξοπλισμού του, καθώς και ερευνητική εργασία για τον εκπαιδευτικό ρόλο των μουσείων, με τη συνδρομή των σύγχρονων μεθόδων και μέσων.

Επίσης πραγματοποιήθηκαν έργα επέκτασης του χώρου του ΤΜΘ, υλοποίηση δικτύου Η/Υ και εφαρμογές τεχνολογιών πληροφορικής, δημιουργία εκθετηρίου κλασσικών αυτοκινήτων και άλλων καινοτόμων εφαρμογών και εξασφαλίσθηκε χρηματοδότηση για την αγορά και κυριότητα του βιομηχανικού κτιρίου. Κατά την περίοδο αυτή, που ήταν η πιο δημιουργική,  αναπτύχθηκε ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων, που περιελάμβανε οργάνωση εκθέσεων, συνεδρίων, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, έκδοση βιβλίων και άλλων εντύπων

21-3
21-4

Περίοδος: Σεπτέμβριος 1998 - Μάιος 2002

Η αναγνώριση της Πολιτείας ήταν καθοριστικός παράγοντας για την περαιτέρω εξέλιξη του Μουσείου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Υπουργείο Οικονομικών ενέκριναν, ύστερα από σχεδιασμό και ενέργειες του Τ.Μ.Θ και χρηματοδότησαν τη δημιουργία των νέων κτιριακών εγκαταστάσεων του, στην περιοχή Θέρμης. Το Τ.Μ.Θ προχώρησε κατά την περίοδο αυτή, στη μελέτη και κατασκευή του μεγαλύτερου τμήματος του Έργου, προϋπολογισμού 30.000.000. Ίδρυσε  με Προεδρικό Διάταγμα το κοινωφελές Ίδρυμα ΚΔΕ & ΜΤ, στο οποίο παραχώρησε όλη την περιουσία του και τροποποίησε την επωνυμία του σε "Φίλοι του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης".

Τον Μάιο 2002 το παραχώρησε όλες τις δικαιοδοσίες του στο Ίδρυμα, το οποίο άρχισε τυπικά τη λειτουργία του, ξεκίνησε τη νέα φάση των δραστηριοτήτων του, σύμφωνα με το νέο Καταστατικό του, το οποίο ορίζει ότι τώρα κύριος στόχος του είναι η υποστήριξη του έργου του, σε συνδυασμό με την οργάνωση ποικίλων πολιτιστικών και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.

Περίοδος: Ιούνιος 2002 - Φεβρουάριος 2007

Κατά την περίοδο αυτή ασχολήθηκε δια των μελών του που συμμετείχαν κατά πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, κυρίως με την οργάνωση και Διοίκηση του Ιδρύματος, την ολοκλήρωση του έργου και το χειρισμό των ποικίλων θεμάτων διαχείρισης. Προς  το τέλος της  της θητείας τους ασχολήθηκε με την αντιμετώπιση προβλημάτων που ανέκυψαν από πλευράς της Πολιτείας, για την διεκδίκηση της διοίκησης του Ιδρύματος. Κατά την περίοδο αυτή οργανώθηκαν ποικίλες πολιτιστικές και επιμορφωτικές εκδηλώσεις σε συνεργασία των δυο φορέων.

22-5
22-6

Περίοδος: Μάρτιος 2007 - Δεκέμβριος 2010

Με τον Νόμο 3513/2006 τροποποιήθηκε ο Οργανισμός του Ιδρύματος και ορίσθηκε  ότι το ενδεκαμελές Διοικητικό Συμβούλιο διορίζεται από το Υπουργείο Οικονομίας και ότι συμμετέχουν σ΄ αυτό εκ μέρους του Σωματείου 5 μέλη. Η επιλογή και ο ορισμός των μελών πραγματοποιείται, από 10 προτεινόμενα από το Σωματείο μέλη, με τον όρο ότι το Σωματείο θα διαθέτει 300 μέλη κι ότι θα καλύπτει οικονομικά το Ίδρυμα κατά το 1/10 του προϋπολογισμού του. Ο τελευταίος, κυρίως, όρος καθιστά αδύνατη την εκπροσώπηση του Σωματείου στο Δ.Σ. του Ιδρύματος. Για το λόγο αυτό το Σωματείο δεν έχει συμμετάσχει στη Διοίκηση του Ιδρύματος κατά την τελευταία τριετία 2007-2010 και ξεκίνησε ένα αγώνα για επαναφορά του αρχικού Οργανισμού του Ιδρύματος ή την αφαίρεση από το Νόμο των περιοριστικών όρων.

Κατά την περίοδο αυτή συνεχίσθηκε η λειτουργία του Σωματείου, στο πλαίσιο των προβλεπόμενων στο Καταστατικό του και διοργανώθηεκαν πλήθος εκδηλώσεων, οι οποίες αναφέρονται σε άλλο σημείο.

Εκθετήρια

Εισαγωγή

Η οργάνωση και η διαμόρφωση των εκθετηρίων του Μουσείου πραγματοποιήθηκε με την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και του παραδείγματος Μουσείων Τεχνολογίας από τον Ευρωπαϊκό χώρο και με βάση την πολύτιμη εμπειρία που αποκτήθηκε κατά την πολύχρονη λειτουργία του Το σύνολο σχεδόν των εκθεμάτων που παρουσιάσθηκαν στο Εκθετήριο του Τεχνικού Μουσείου προέρχονται από δωρεές Οργανισμών, Επιχειρήσεων και Ιδρυμάτων όπως, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του ΟΤΕ, της ΔΕΗ, της ΥΠΑ καθώς και ιδιωτών. Μικρό μέρος τους προέρχεται από αγορές, ενώ αλληλεπιδρώντα εκθέματα σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν στον χώρο του Μουσείου.  Τα εκθέματα έχουν σχέση με τις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία, κυρίως αυτής που χρησιμοποιήθηκε στον χώρο της Βόρειας Ελλάδας.

Με τις δυνατότητες που προσέφερε στο Μουσείο η συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και τη συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά προγράμματα ΕΠΕΤ ΙΙ και ΙΙΙ , πραγματοποιήθηκε από το 1995 σταδιακός εκσυγχρονισμός του Μουσείου. Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού αυτού, το Μουσείο απέκτησε δυνατότητες αξιοποίησης των εργαλείων της πληροφορικής, μεθόδευσε την ψηφιακή καταγραφή των εκθεμάτων και του εξοπλισμού του, αναμόρφωσε το εκθετήριο και εξασφάλισε την στέγη του μετά την εκπνοή της δεκαετούς παραχώρησης του από την ΕΤΒΑ.
Τα θεματικά εκθετήρια αναφέρονται στα ενδιαφέροντα όλων: από την Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία, το Αυτοκίνητο, την Αεροπορία, τους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές, τον Ηλεκτρισμό, την Ιατρική Τεχνολογία, την Μετεωρολογία, την Νηματουργία - Υφαντουργία, τα Ολογράμματα, τα Όργανα Ναυσιπλοΐας, τα Όργανα Φυσικής, την Παραδοσιακή (λαϊκή) Τεχνολογία, τη Ραδιοφωνία - Τηλεόραση, τον Σιδηρόδρομο, τις Τηλεπικοινωνίες, την Τυπογραφία και τη Φωτογραφία.

Εκθετήριο Αυτοκινήτων

 

Το 2001, το Μουσείο ξεκίνησε μια προσπάθεια αποκατάστασης, μέσω αναδόχων, ενός αριθμού αυτοκινήτων, τα οποία είχαν διαφυλαχθεί  ως «οχήματα ιστορικού, συλλεκτικού και εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος».
Τα αυτοκίνητα αυτά, αφού ανακατασκευάστηκαν προκειμένου να διασωθούν και να πλησιάσουν την αυθεντική τους μορφή, εκτέθηκαν στους χώρους του μουσείου, δημιουργώντας έτσι τον πυρήνα για το μόνιμο εκθετήριο των νέων εγκαταστάσεων του ΚΔΕ & ΜΤ.
Σήμερα η Έκθεση Αυτοκινήτων, με τη νέα της ολοκληρωμένη μορφή, φιλοξενείται στα Εκθετήρια του Ιδρύματος.

Εκθετήριο Φωτογραφίας

Στο Εκθετήριο Φωτογραφίας στεγάστηκαν εκθέματα που προήλθαν από την μεγαλύτερη και πλέον αξιόλογη δωρεά στην 25χρονη ιστορία του Μουσείου και αντιπροσωπεύει ένα πρότυπο εκθετήριο. Η συλλογή είναι ευγενική δωρεά του Κύπριου αρχιτέκτονα και συλλέκτη Νίκου Μελετίου.
Πρόκειται για μια συλλογή φωτογραφικών μηχανών και εξαρτημάτων που χρονολογείται από τα τέλη του 19ου αιώνα και φτάνει μέχρι σήμερα.  Ξύλινες φωτογραφικές μηχανές με φυσούνα, μηχανές του αμερικάνικου στρατού, της αγγλικής και της γερμανικής αεροπορίας, μηχανές μινιατούρες, κατασκοπευτικών αποστολών και υποβρύχιων εξερευνήσεων περιγράφουν τους σταθμούς της φωτογραφίας και τις ιστορικές στιγμές που χαρακτήρισαν την εποχή μας. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξέλιξη της τεχνολογίας μέσα από επώνυμα προϊόντα που δημιούργησαν εταιρίες όπως η Leica,  η Nikon, η Pentax η Kodak κ.α.

ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟ - 1991
ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟ "εκεί όπου «η ψυχαγωγία προσφέρει γνώσεις και η μάθηση είναι ψυχαγωγία".
Η φιλοσοφία του Τεχνικού Μουσείου περιελάμβανε τη δημιουργία και τη συνεχή εξέλιξη ενός περιβάλλοντος, στο οποίο ο επισκέπτης να μπορεί να αγγίξει, να δοκιμάζει και να πειραματίζεται με αλληλεπιδρώντα εκθέματα. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργήθηκε το Τεχνοπάρκο «Εύρηκα», το οποίο αποτέλεσε έναν ισχυρό πόλο έλξης των μαθητών και των σπουδαστών, που ήταν η μεγάλη πλειοψηφία των επισκεπτών του Μουσείου .

 

 

Με την ευκαιρία της συμμετοχής του Μουσείου στις εκδηλώσεις των ΚΣΤ΄  ΔΗΜΗΤΡΙΩΝ σχεδιάσθηκε, κατασκευάσθηκε και παρουσιάσθηκε στην ΔΕΘ το έτος 1991 η Έκθεση που ονομάσθηκε ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟ "ΕΥΡΗΚΑ".  Με τον τίτλο αυτό χαρακτηρίσθηκε ένα σύνολο διατάξεων που συγκρότησαν  ένα χώρο μάθησης και ψυχαγωγίας.

 
Με ερεθίσματα και εμπνεύσεις από διάσημα ή λιγότερο γνωστά Κέντρα (science centers) όπως το Exploratorium, το Launch Pad , το Discovery Dome επινοήθηκαν 15 συμμετοχικές διατάξεις που κατασκευάσθηκαν στο Μουσείο.Οι διατάξεις αυτές πλαισιώθηκαν με πειραματικές κατασκευές τμημάτων του Πανεπιστημίου, εγκατάσταση χώρου ραδιοερασιτεχνισμού, παρουσιάσεις πλανηταρίου και η συνολική δράση παρουσιάσθηκε για διάστημα 6 εβδομάδων στο περίπτερο 5 της ΔΕΘ.Σημείωσε τεράστια επιτυχία τόσο σε ότι αφορά την προσέλευση κοινού όσο και για το γεγονός ότι οι διατάξεις που κατασκευάσθηκαν αποτέλεσαν τον πυρήνα  του μόνιμου ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟΥ που λειτούργησε στο εκθετήριο του Μουσείου.Το ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟ μεταφέρθηκε στο Εκθετήριο του Τεχνικού Μουσείου και συμπληρώθηκε με νέες συσκευές. Τελικά περιελάμβανε 30 αυτοτελείς πειραματικές διατάξεις και συσκευές με θέματα Ηλεκτρισμού, Οπτικής, Αεροδυναμικής, Ακουστικής, Αστρονομίας, κ.α., ειδικά σχεδιασμένες και κατασκευασμένες έτσι ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν κάτω από τον έλεγχο και με τη συμμετοχή του επισκέπτη.Σήμερα το ΤΕΧΝΟΠΑΡΚΟ ανακατασκευάσθηκε και λειτουργεί στο χώρο του Ιδρύματος με μοναδικά εκθέματα τα οποία διακρίνονται για την καινοτομία τους, το σχεδιασμό και την λειτουργικότητα τους.

Ι Δ Ρ Υ Τ Ι Κ Α Μ Ε Λ Η

Βοκολίδης Ιωάννης Ηλεκτρονικός Μηχανικός
Γεωργόπουλος Αλκιβιάδης Χημικός Μηχανικός
Εξακουστός Κρίτων Σύμβουλος Επιχειρήσεων
Ιατρίδης Εμμανουήλ Σύμβουλος Οργανώσεως
Καλακώνας Πιέρος Ιατρός
Κοντόπουλος Θεοδόσιος Επιχειρηματίας
Κουλούσιας Χριστόφορος Φυσικός Ηλεκτρονικός
Νίκου Κωνσταντίνος Δικηγόρος

 

Όνομα Επάγγελμα
Οικονόμου Νικόλαος Καθηγητής Πανεπιστημίου
Παπαευσταθίου Ιωάννης Φυσικός
Πολυζωίδης Γεώργιος Μηχαν. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
Ρεντζεμπέρης Παναγιώτης Καθηγητής Πανεπιστημίου
Σαρόγλου Κωνσταντίνος Μηχανικός
Σκυφαλίδης Κωνσταντίνος Πολιτικός Μηχανικός
Στοϊμένος Ιωάννης Καθηγητής Πανεπιστημίου
Τζελέπογλου Ρήγας Οικονομολόγος
Όνομα Επάγγελμα
Τσακιρίδης Χρήστος Επιχειρηματίας
Τσουκαλάς Παρασκευάς Επιχειρηματίας
Τσώλης Αλέξιος Επιχειρηματίας
Τσώλης Χαρίλαος Επιχειρηματίας
Τυμπανίδης Γεώργιος Επιχειρηματίας
Φιλίππου Γεώργιος Βιομήχανος
Φραγκόπουλος Αναστάσιος Ραδιοηλεκτρολόγος
Φωκίδης Γεώργιος Διακοσμητής

Δράσεις - Εκθέσεις

Η πρώτη τηλεοπτική εκπομπή

Η ΠΡΩΤΗ ΔΟΚΙΜΗ

ΜΑΝΟΣ Ο. ΙΑΤΡΙΔΗΣ

ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ
ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΔΕΗ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΣ
ΣΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1060

Τον Μάρτιο του 1960, για έκτη χρονιά στη σειρά, έπρεπε να υποβάλω στον Κώστα Τριανταφυλλίδη, Διευθυντή Γενικών Υπηρεσιών της ΔΕΗ, τις προτάσεις μου για το θέμα που θα προβάλαμε τον Σεπτέμβριο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στο περίπτερο της ΔΕΗ.
Τότε, ήμουν Προϊστάμενος του Τμήματος Γενικής Διαφωτίσεως, της Υπηρεσίας Δημοσίων Σχέσεων που υπάγονταν στη Διεύθυνση Γενικών Υπηρεσιών. Μαζί με άλλα, είχα  την ευθύνη για την οργάνωση και λειτουργία του όμορφου και εντυπωσιακού περιπτέρου στο χώρο της ΔΕΘ, που δύο χρόνια πριν είχαμε χτίσει με σχέδια του Ιάσωνα Ρίζου.
Η επιλογή του θέματος δεν ήταν ποτέ εύκολη. Αυτή η χρονιά όμως είχε ιδιαίτερες απαιτήσεις. Η Έκθεση του 1960, που ήταν και η 25η ΔΕΘ, συνέπιπτε με τη δεκάτη επέτειο από την ίδρυση της ΔΕΗ, Το θέμα έπρεπε να έχει έντονο εορταστικό χαρακτήρα, πρωτοτυπία και να ενδιαφέρει το μεγαλύτερο δυνατό κοινό. Έπρεπε να είναι το θέμα της χρονιάς. Και ασφαλώς έπρεπε να έχει σχέση με τον Ηλεκτρισμό.
Το περίπτερο, μέσα στο καταπράσινο και δροσερό από τις τεχνικές λίμνες περιβάλλον του, είχε δύο κύριες αίθουσες: μια μεγάλη ορθογώνια και μια μικρότερη στρογγυλή. Έτσι υπήρχε δυνατότητα να προβάλουμε δύο θέματα συγχρόνως,
Τον Μάρτιο 1960 ήμουν έτοιμος και για τα δύο. Στην ορθογώνια αίθουσα θα εγκαθιστούσαμε ένα μικρό αλλά πλήρη υδροηλεκτρικό σταθμό, που θα παρήγαγε ρεύμα με νερό που αντί για κάποιο φράγμα θα του έστελνε με πίεση μια μεγάλη αντλία κρυμμένη στο υπόγειο. Για να είναι ο σταθμός «πραγματικός» θα συνδεόταν με το δίκτυο της ΔΕΗ και έτσι το ρεύμα που θα παρήγαγε θα προστίθετο στο δυναμικό των άλλων εργοστασίων. Αν και σαν «έκθεμα» ο σταθμός θα ξεπλήρωνε τον προορισμό του και θα είχε αποσβεστεί στο τέλος της Έκθεσης, η πρόταση έλεγε πως υπήρχε και ένας δεύτερος προορισμός, από μια άποψη πιο σημαντικός. Ο στρόβιλος θα κατασκευαζόταν με βάση τα χαρακτηριστικά από μια πτώση νερού στο χωριό Άγιος Γερμανός, του Νομού Φλωρίνης, και η Εμπορική Διεύθυνση είχε ήδη συμφωνήσει για την προσωρινή εγκατάσταση του εκεί. Έτσι το «έκθεμα» θα φώτιζε ένα ολόκληρο χωριό μέχρι να επεκταθεί ως εκεί το δίκτυο της ΔΕΗ.
Ο Κώστας Τριανταφυλλίδης δεν δυσκολεύτηκε να εγκρίνει την ιδέα. Η ορθογώνια αίθουσα είχε βρει το θέμα της.
Η πρόταση για τη στρογγυλή αίθουσα δεν είχε την ίδια τύχη. Ο Κώστας Τριανταφυλλίδης είπε: «Τρελός είσαι μου φαίνεται. Ούτε τα χρήματα έχουμε, ούτε το χρόνο. Και σίγουρα δεν έχουμε τις γνώσεις, Δεν μπορεί να γίνει».
Και δεν είχε άδικο. Η πρόταση ήταν να εγκαταστήσουμε και να λειτουργήσουμε σ΄όλη τη διάρκεια της Έκθεσης ένα σταθμό τηλεόρασης, με εμβέλεια 20-30 χλμ. Και πρόγραμμα ανάλογο με αυτό που ακούγαμε πως υπήρχε στις χώρες της δυτικής Ευρώπης. Την εποχή εκείνη το θέμα της ελληνικής τηλεόρασης ήτανε τακτικά στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων, αλλά δεν φαινόταν πως πολύ γρήγορα το ΕΙΡ θα προσέθετε και το γράμμα Τ στα αρχικά του.
Σύμφωνα με την πρόταση, η ΔΕΗ θα παρουσίαζε στην Έκθεση μια ακόμη εφαρμογή του ηλεκτρισμού και θα έδινε την ευκαιρία σε χιλιάδες κόσμο να κάνει μια πρώτη γνωριμία με το θαυμαστό αυτό μέσο μαζικής επικοινωνίας. Τα βασικά μηχανήματα θα τα πέρναμε δανεικά από κάποια από τις μεγάλες εταιρίες του εξωτερικού. Τα υπόλοιπα και όλες τις βοηθητικές εγκαταστάσεις θα τα φτιάχναμε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Θα εκπαιδεύαμε το προσωπικό που χρειάζεται η τεχνική και καλλιτεχνική πλευρά ενός σταθμού και θα βρίσκαμε ενδιαφέροντα θέματα να παρουσιάσουμε. Τέλος θα εξασφαλίζαμε, δανεικούς πάλι, αρκετούς δέκτες για να τους τοποθετήσουμε σε δημόσιους χώρους, στην πόλη της Θεσσαλονίκης και στη γύρω περιοχή. Γιατί, καλά το στούντιο και ο πομπός, αλλά ποιος θα έβλεπε το πρόγραμμα, αφού τότε δεν υπήρχαν ακόμη δέκτες παρά σε ελάχιστα σπίτια, που προσπαθούσαν να «πιάσουν» Γιουγκοσλαβία. Η πρόταση έμοιαζε περισσότερο με ευχολόγιο.
Ο Κώστας Τριανταφυλλίδης, όμως, δεν σταμάτησε στο «Δεν μπορεί να γίνει». Συνέχισε τη κουβέντα του, με το χαρακτηριστικό του χαμόγελο. «Ένας λόγος παραπάνω για να δοκιμάσουμε. Η ιδέα είναι θαυμάσια κι εσύ φαίνεται να πιστεύεις πως θα τα καταφέρουμε. Προχωρούμε»,
Έτσι ακριβώς ξεκίνησε το στήσιμο του πρώτου ελληνικού σταθμού τηλεόρασης.
Σήμερα, ύστερα από ακριβώς είκοσι χρόνια, στις λίγες σελίδες του χρονικού αυτού, χρησιμοποιώντας κείμενα και φωτογραφίες της εποχής εκείνης και προσθέτοντας μερικές άγνωστες λεπτομέρειες από τα παρασκήνια, δοκιμάζω μια πρώτη σύντομη καταγραφή της προσπάθειας. Για να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα της «πρώτης δοκιμής». Του τι έγινε και γιατί έγινε.
Αλλά και για κάτι ακόμη. Για να τονιστεί πως έγινε. Για να διατηρηθεί στη μνήμη η ατμόσφαιρα που δημιούργησε ο ενθουσιασμός μιας μικρής ομάδας ανθρώπων, άσχετων μέχρι τότε με την τηλεόραση. Ήταν η υπομονή και η επιμονή τους, η εφευρετικότητα και ο αυτοσχεδιασμός , αλλά προπαντός το κέφι τους που τους βοήθησε να ξεπεράσουν ατελείωτα τεχνικά και ανθρώπινα προβλήματα και να στήσουν την πρώτη ελληνική τηλεόραση τον Σεπτέμβριο 1960. Νομίζω ότι τους αξίζει η φράση: «Δεν ήξεραν πως αυτό που πήγαιναν να κάνουν ήταν αδύνατο να γίνει. Κι έτσι το κατόρθωσαν».

Μάνος Ιατρίδης

Θεσσαλονίκη, Αύγουστος 1980

Δεν ήταν μόνο αυτόπτες μάρτυρες αλλά και κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το γεγονός. Έτσι η μαρτυρία τους έχει μεγαλύτερη αξία σήμερα, που ύστερα από πενήντα χρόνια, προσπαθούμε να ξαναδούμε τις ανθρώπινες και τεχνικές πλευρές του γεγονότος.
Από τα διάφορα κείμενα της εποχής εκείνης, παραθέτω μία ανταπόκριση από την Αθήνα, των εφημερίδων της Θεσσαλονίκης, μια επιλογή από τίτλους και κείμενα εφημερίδων και τρία ολόκληρα άρθρα. Τα πρώτα δύο γραμμένα από ανθρώπους που έβαλαν έντονη την προσωπική τους σφραγίδα στο φορμάρισμα και την επιτυχία της προσπάθειας: Τον Βασ. Λ. Καζαντζή και τον Άλκη Στέα. Το τρίτο, γραμμένο από τους συντάκτες ενός περιοδικού που βγάζει η Philips στην Ολλανδία.
Στις γραπτές αυτές μαρτυρίες προσθέτω μια σειρά από φωτογραφίες βγαλμένες με πολύ κέφι και μαεστρία από τον Θανάση Γκιζίκη, που δυστυχώς δεν βρίσκεται πια μαζί μας για να διαβάσει τις γραμμές αυτές.
Για την ολοκλήρωση και το δέσιμο του ψηφιδωτού που δημιουργούν τα παραπάνω ντοκουμέντα πιστεύω πως χρειάζονται μερικά συμπληρωματικά στοιχεία και λεπτομέρειες, από τις διάφορες φάσεις και πλευρές της προσπάθειας.
Με το «προχωρούμε» του Κώστα Τριανταφυλλίδη, η πρώτη κίνηση ήταν να εξασφαλίσουμε τα μηχανήματα που χρειάζονταν ο σταθμός. Τις «κτιριακές» εγκαταστάσεις θα τις φροντίζαμε εμείς: Η στρογγυλή αίθουσα του περιπτέρου θα διαβαθμιζόταν έτσι ώστε να περιλάβει ένα μεγάλο στούντιο, την αίθουσα ελέγχου (προγράμματος και τεχνικού, εικόνας και ήχου μαζί), αίθουσα telecine και βοηθητικών εγκαταστάσεων, παρασκήνια για κείνους που θα εμφανίζονταν και αποθήκη σκηνικών.
Η ΔΕΗ θα αναλάμβανε ακόμη τα φωτιστικά σώματα στο στούντιο, τις εγκαταστάσεις ενδοεπικοινωνίας και τη σχετική ψύξη του χώρου. Τα άλλα θα τα ζητούσαμε δανεικά.
Και συγκεκριμένα: Ένα πομπό εικόνας/ήχου, που με απλή κεραία, τοποθετημένη σε ύψος 15 μ. θα έδινε ικανοποιητικό σήμα σε μια περιοχή, με κέντρο την Έκθεση, διαστάσεων τουλάχιστον 30×5 χλμ. Για το στούντιο θέλαμε: δύο κάμερες για το ζωντανό πρόγραμμα και μία τρίτη που, με optical multiplexer τριών εισόδων, θα μας έδινε σταθερές εικόνες (τεστ πάτερν, ώρα), την προβολή μιας κινηματογραφικής μηχανής 16 χλστ. και ενός slides projector.  Θέλαμε ακόμη κονσόλες μείξεως εικόνας και ήχου. Τέλος, έπρεπε να μας δώσουν μέχρι 100 δέκτες, με τις κατάλληλες κεραίες λήψεως για τον καθένα.
Ήρθαμε σε επαφή με τρεις μεγάλους κατασκευαστές. Η πρόταση ήταν απλή: θα μας «δάνειζαν» όλα αυτά τα μηχανήματα για να στήσουμε τον σταθμό. Η ΔΕΗ θα πλήρωνε τα έξοδα για τη συσκευασία, τη μεταφορά και τα ασφάλιστρα. Το κέρδος της εταιρίας που θα προμήθευε τα μηχανήματα θα ήταν η προβολή και η διαφήμηση που θα είχε από τη χρησιμοποίηση στον πρώτο σταθμό τηλεοράσεως των δικών της μηχανημάτων. Τι είχαν να χάσουν;
Πρώτη, με πολύ ενθουσιασμό και ενδιαφέρον για την πραγματοποίηση της ιδέας ήταν η Philips. Γενικός Διευθυντής στην Ελλάδα ήταν τότε ο κ. Jungeblodt. Μας εξήγησε πως είχαμε αμέριστη τη δική του συμπαράσταση, αλλά έπρεπε να παρουσιάσουμε εμείς την πρόταση στην Ολλανδία. Εκείνος θα συνηγορούσε. Κι επειδή ο χρόνος δεν επέτρεπε να γίνουν οι συνεννοήσεις με αλληλογραφία, έπρεπε να πάμε εκεί όσο πιο γρήγορα γινόταν.
Έτσι πριν καταλάβω, βρέθηκα στις Βρυξέλλες και από κει με το ελικόπτερο της SABENA κατ΄ ευθείαν στο Eindhoven, την έδρα της εταιρίας Philips.
Οι συζητήσεις στην Ολλανδία κράτησαν τέσσερις μέρες. Δύο στο Eindhoven και δύο στο Hilversum, όπου βρίσκεται το εργοστάσιο κατασκευής των πομπών.

Εκείνο που δυσκόλευε τα πράγματα ήταν πως από τη μεριά της Philips κανένας δεν μπορούσε να συζητήσει για ολόκληρο το project. Έπρεπε να παρουσιστεί η πρόταση και να συμφωνήσουν πέντε ανεξάρτητα τμήματα, το καθένα ξεχωριστά. Πρώτα η Νομική Διεύθυνση και οι Δημόσιες Σχέσεις. Κατόπιν οι αμέσως ενδιαφερόμενοι. Εκείνοι που θα έδιναν τα μηχανήματα: Philips Telecommunications, στο Hilversum, που θα έδινε τους πομπούς, η Philips-Acoustics, στο Eindhoven, που θα έδινε τα μηχανήματα του στούντιο και η Philips Nederland NV που θα έδινε τους δέκτες. Το πιο ωραίο, μάλιστα, ήταν πως στις συζητήσεις, κάθε Διεύθυνση έβαζε σαν προϋπόθεση της δικής της συμφωνίας την προηγούμενη συμφωνία των άλλων Διευθύνσεων.
Οι άνθρωποι της Philips καταλάβαιναν πως μια αποτυχία του σταθμού -είτε γιατί δεν θα ήταν έτοιμος στην Έκθεση, είτε γιατί τα μηχανήματα δεν θα λειτουργούσαν σωστα- θα ταυτιζόταν με τον προμηθευτή των μηχανημάτων και θα είχε άσκημη απήχηση στο όνομα της Εταιρίας.
Πρώτα στην έλλειψη χρόνου. Πως ήταν δυνατό, μέσα στις 45 το πολύ μέρες που θα είχαμε στη διάθεση μας, να εγκατασταθούν τα μηχανήματα και να ρυθμισθεί η λειτουργία του πομπού και του στούντιο; Γιατί κάτω και από τις πιο αισιόδοξες προοπτικές, τα μηχανήματα από την Ολλανδία δεν θα έφταναν στο περίπτερο πριν από τα μέσα Ιουλίου.
Και σύμφωνα με την άποψη της Philips για το στήσιμο ενός τέτοιου σταθμού χρειάζονταν τρεις μήνες. Εμείς, με την παραμικρή καθυστέρηση -συνηθισμένη στις μεταφορές και τους εκτελωνισμούς- μπορεί να μην είχαμε ούτε 30 μέρες. Τα εγκαίνια του σταθμού δεν μπορούσαν να αναβληθούν. Η Έκθεση θα άνοιγε στις 3 Σεπτεμβρίου.
Η μεγαλύτερη, όμως ανησυχία των εκπροσώπων της Philips οφείλονταν στο ότι τα μηχανήματα του στούντιο θα βρίσκονταν στα χέρια ανθρώπων που μέχρι τότε δεν είχαν καμμιά σχέση με τη δουλειά αυτή, και μάλιστα θα δούλευαν κάτω από τεχνικές συνθήκες -γράφε ελλείψεις-που θα δυσκόλευαν ακόμη και επαγγελματίες.
Τελικά η Philips Electro-Acoustics συμφώνησε, αλλά δεν μας έδωσε όλα τα μηχανήματα που ζητούσαμε. Ούτε optical multiplexer ούτε δύο κάμερες. Και το χειρότερο, ούτε κονσόλες μείξεως. Στο Hilversum, αντίθετα, η προσπάθεια ήταν να  πάρουμε πιο λίγα από όσα μας έδιναν. Θέλαμε τον πομπό «γυμνό», για να γλυτώσουμε μεταφορικά και ασφάλιστρα. Μεταξύ αυτών που δεν πήραμε -αν και τα προσέφεραν- ήταν όργανα μετρήσεων και και ελέγχου και κυρίως το sideband filterplexer, που μόνο του ήταν σχεδόν δύο κυβικά. Το μηχάνημα αυτό χρειάζεται για το «κόψιμο» της μιας πλευράς του σήματος του πομπού, έτσι που να χωράνε περισσότεροι σταθμοί  σε κάθε ζώνη. Κι ακόμη βοηθάει στον συντονισμό του πομπού με μεγαλύτερη ακρίβεια. Σε μας, τότε, δεν υπήρχαν άλλοι σταθμοί. Άρα δεν υπήρχε λόγος να φροντίζουμε για ……. ευρυχωρία στους αιθέρες. Οι ολλανδοί το βρήκαν λογικό, Αργότερα, όμως, παρά λίγο θα πληρώναμε ακριβά την απουσία υου filterplexer.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω ακόμη μια φορά την τολμηρή απόφαση των υπευθύνων της Philips -στην Ελλάδα και στην Ολλανδία- που κάτω από τις συνθήκες αυτές δέχτηκαν να ριψοκινδινέψουν. Να βγουν στο πέλαγος μαζί μας.
Στο τελευταίο τραπέζι, ένας ολλανδός, φίλος πια, μου είπε: «Αν ζητούσατε να αγοράσετε τα μηχανήματα  και άν αναλαμβάναμε εμείς την εγκατάσταση του σταθμού,  με δικά μας 100% μηχανήματα και προσωπικό, θα σας τον παραδίδαμε σε λειτουργία σε 14 μήνες. Τώρα μπορείς να μου πεις πως μας πείσατε ότι ο σταθμός θα δουλέψει σε 4 μήνες από σήμερα, με εξασφαλισμένο μόνο το 70% των μηχανημάτων και με ελάχιστους δικούς μας ανθρώπους  Κι άν αυτό τελικά γίνει, που θα βρεθούν οι 15 τουλάχιστον άνθρωποι που χρειάζονται για τη λειτουργία ενός τέτοιου σταθμού;»
Με τα περισσότερα μηχανήματα εξασφαλισμένα από την Philips, έπρεπε να βρούμε τα υπόλοιπα και να τελειώσουμε μέσα σε δύο μήνες τις εγκαταστάσεις και καλωδιώσεις που μπορούσαν να γίνουν, ώστε όταν θα έφταναν τα μηχανήματα από την Ολλανδία να έμενε μόνο η δική τους συναρμολόγηση και εγκατάσταση.
Με την έλλειψη του optical multiplexer χρειαζόμασταν συνολικά 4 κάμερες. Μία είχαμε στη ΔΕΗ. Μία θα μας έδινε η Philips. Τις άλλες δύο τις δανεισθήκαμε από το Πολυτεχνείο και το Μαιευτήριο ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ. Τις δύο κονσόλες μείξεως ανέλαβε να φτιάξει ο καταπληκτικός Μ. Ψαλλίδας, στα εργαστήρια της ELECTRONICA. Ο ίδιος θα μας δάνειζε και ένα ταλαντοσκόπιο για τη ρύθμιση του σήματος video των μηχανών λήψεως.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν πως καμιά κάμερα δεν είχε viewer. Και για το ζωντανό πρόγραμμα η μία τουλάχιστον έπρεπε να έχει. Η άλλη θα μας έδινε σταθερά το γενικό πλάνο. Για να αποκτήσει viewer η μία κάμερα, χρειάστηκε μια πραγματική μεταμόσχευση. Φέραμε αεροπορικώς από την Αμερική το πιο μικρό viewer της DAGE. Παρά το μικρό του μέγεθος, ήταν μεγαλύτερο από την κάμερα. Έτσι, αντί να βάλουμε το viewer πάνω στην κάμερα, βάλαμε την κάμερα πάνω στο viewer. Ύστερα ανακαλύψαμε πως το τροφοδοτικό της κάμερας δεν έφτανε και για το   viewer. Φτιάξαμε, λοιπόν, ένα τροφοδοτικό, που αναγκαστικά τοποθετήθηκε ανάμεσα από τα πόδια του τρίποδα. Τέλος, με την τοποθέτηση ενός καλού zoom, αποκτήσαμε μια κάμερα αξιώσεων.
Τα μηχανήματα από την Ολλανδία έφτασαν στις 25 Ιουλίου. Και τότε άρχισε ένας αγώνας δρόμου. Ήμασταν έτοιμοι. Όλες οι προετοιμασίες είχαν γίνει. Μαζί με τον πομπό ήρθε ένας θαυμάσιος άνθρωπος και καταπληκτικός τεχνικός, ο Arend Woudsma, που είχε πάρει μέρος στη δημιουργία της ολλανδικής τηκεοράσεως.  Θα έμενε μαζί μας μέχρι το τέλος της Εκθέσεως. Ήρθε ακόμη για λίγες μέρες από το Eindhoven ο κ. E. Rosulek, που ήξερε τα μηχανήματα του στούντιο. Από τη Φίλιπς Ελλάς ήρθαν δυό τεχνικοί και άλλοι δύο από τον σταθμό τηλεοράσεως που υπήρχε στην αμερικανική βάση στο Ηράκλειο. Ένας έλληνας και ένας  αμερικανός. Έτσι, γύρω από τον Μικέ Ψαλλίδα και τον A. Woudsma δημιουργήθηκε μια ομάδα από τεχνικούς που δούλεψαν με κέφι και ενθουσιαμό δέκα και δεκαπέντε ώρες την ημέρα. Στις 31 Αυγούστου ο σταθμός ήταν έτοιμος για δοκιμή. Την επόμενη λειτουργούσε στην εντέλεια.
Μέσα στις έξυπνες αποφάσεις που πήρε ο Κώστας Τριανταφυλλίδης ήταν να αναθέσει την παραγωγή του Προγράμματος και ιδιαίτερα την επιλογή και παρουσίαση των «Προσκεκλημένων της ΔΕΗ», που θα ήταν βασικό ζωντανό πρόγραμμα, στον Βασίλη Καζαντζή.
Μια άλλη απόφαση ήταν να χρησιμοποιήσουμε για τη διεύθυνση του προγράμματος από το θάλαμο ελέγχου τον Γιάννη Κεσίσογλου, που είχε ήδη μεγάλη προϋπηρεσία στην τηλεόραση στην Αμερική. Ο Γιάννης Κεσίσογλου, από τη Θεσσαλονίκη, ήταν μόνιμα εγκατεστημένος στην Αμερική, αλλά το καλοκαίρι εκείνο θα το περνούσε στην Ελλάδα.
Για τις ανάγκες του Γραφείου Προγράμματος νοικιάσαμε στην οδό Αγγελάκη ένα διαμέρισμα, όπου μαζί με τον Βασίλη Καζαντζή και το επιτελείο του, εγκαταστάθηκε και ο αφανής ήρωας της προσπάθειας. Ο Βασίλης Γουλιανός. Ο Βασίλης, του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων της ΔΕΗ, ανέλαβε την οικονομική διαχείριση του σταθμού, τις προμήθειες, τους εκτελωνισμούς, τις μεταφορές και όλες τις άλλες δουλειές και τα τρεχάματα που χρειάζονταν 24 ώρες το εικοσιτετράωρο ή εγκατάσταση και λειτουργία του Σταθμού. Είναι ακόμη μυστήριο πως κατάφερε να ανταποκριθεί στα ατέλειωτα και απίθανα αιτήματα και προβλήματα που κάθε στιγμή του παρουσίαζε κάποιος από τον σταθμό.
Από κει και πέρα, όλοι οι άλλοι συνεργάτες, υπάλληλοι της ΔΕΗ οι περισσότεροι, ξεκινούσαν με μόνη περγαμηνή κάποια σχετική γνώση ή ικανότητα. Ο Ανδρέας Κοπέλης, που το hobby του ήταν τα ηλεκτρονικά έγινε video engineer. Ο Γιάννης Γκιώνης, που ήξερε μουσική και έπαιζε πιάνο, έγινε audio engineer. Ο Κώστας Μπαλάφας, που ήταν φωτογράφος, έγινε κάμεραμαν.
Τυχαία, τον Ιούλιο, μάθαμε πως στο Ηράκλειο Κρήτης, στην Αμερικανική Βάση, λειτουργούσε ένας σταθμός τηλεοράσεως, με πολύ μικρή εμβέλεια, αλλά με αρκετά καλό στούντιο. Ζητήσαμε να το επισκεφτούμε. Μας δέχτηκαν. Έτσι τρεις «τεχνικοί», η Μαίρη Λω και ο Νίκυ Γιάκοβλεφ -που θα είχαν καθημερινή εμφάνιση στο πρόγραμμα- πήγαμε για δύο μέρες στο Ηράκλειο και …. μάθαμε τηλεόραση: Πως να στεκόμαστε μπρος στις μηχανές και πως να κάνουμε το πρόγραμμα από τον θάλαμο ελέγχου. Κι ακόμα πολλά μυστικά της τεχνικής του φωτισμού. Ο Διοικητής του σταθμού όχι μόνο έκανε ότι μπορούσε για την εξοικείωση μας με την τηλεόραση, αλλά μας  … δάνεισε για μια εβδομάδα δύο τεχνικούς για να βοηθήσουν στο «στρώσιμο» του δικού μας στούντιο.
Μια τελευταία ανάγκη ήταν η «εκπαίδευση» στο χειρισμό και τη ρύθμιση των δεκτών, περισσότερων από 50 τεχνιτών της ΔΕΗ. Την εποχή εκείνη οι δέκτες δεν είχαν αυτόματη σταθεροποίηση της εικόνας κι ούτε σταθερό συντονισμό. Χρειάζονταν συνεπώς κάποιος να επεμβαίνει τακτικά, αν θέλαμε σταθερή και καθαρή εικόνα. Η τελική επιτυχία της προσπάθειας ήταν στα χέρια των «χειριστών» που -άγρυπνοι φρουροί- βρίσκονταν πλάι σε κάθε δέκτη τρεις ώρες κάθε βράδυ.
Ο Βασίλης Καζαντζής δίνει στο άρθρο του μια ζωντανή και με πολλές ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες του προγράμματος που προσέφερε ο σταθμός στους θεατές του.
Ο Άλκης Στέας ολοκληρώνει την εικόνα και προσθέτει μερικά από τα συμπεράσματα και τις εμπειρίες που μας έδωσε η λειτουργία του σταθμού.
Από κει και πέρα ατέλειωτες είναι οι λεπτομέρειες γύρω από γεγονότα, προβλήματα και ενέργειες που είχαν σχέση με την προσπάθεια να κρατήσουμε το σταθμό στον αέρα μέχρι το τέλος της Εκθέσεως.
Χαρακτηριστικά, αξίζει να αναφέρω ένα από τα απρόοπτα και απίθανα περιστατικά που καθημερινά απειλούσαν τη διακοπή της λειτουργίας του σταθμού. Δεν πρόκειται για έλλειψη ανταλλακτικών ή για την καθυστέρηση κάποιας ταινίας που περιμέναμε με το αεροπλάνο. Ούτε για την αντίρρηση της Υπηρεσίας Κατανομής Συχνοτήτων του Υπουργείου Συγκοινωνιών να μας δώσει προσωρινή άδεια εκπομπής. Πρόκειται για κάτι πιο απίθανο.
Ήταν η Τρίτη μέρα της λειτουργίας. Μισή ώρα μετά την έναρξη της εκπομπής εμφανίστηκαν δύο ανώτεροι αξιωματικοί της αεροπορίας από το Κέντρο Επικοινωνιών του Χορτιάτη και απαίτησαν να διακοπεί αμέσως η λειτουργία του σταθμού. Αγανακτησμένοι, εξήγησαν πως δύο μέρες τώρα, στη διεθνή συχνότητα συνεχούς ακροάσεως (emergency frequency), ακούγονταν έντονα το πρόγραμμα κάποιου σταθμού, που τελικά ανακάλυψαν πως είναι ο δικός μας. Η εκπομπή έπρεπε να σταματήσει αμέσως, γιατί κάθε στιγμή μπορούσε να υπάρξει ανάγκη χρήσεως της συχνότητας, που τώρα ήταν αδύνατη εξ αιτίας του δικού μας ισχυρού σήματος.
Σε σύντομη συνεργασία με τον Arend Woudsma, διαπιστώσαμε πως η emergency frequency ήταν ακριβώς η πρώτη αρμονική της συχνότητας του πομπού για τον ήχο, που είχε συντονιστεί στο 3ο κανάλι. Και επειδή δεν είχαμε χρησιμοποιήσει το sideband filterplexer, ο πομπός έστελνε αρκετά από τα 250 w της ενέργειας του στην πρώτη αρμονική. Οι αξιωματικοί είχαν δίκαιο. Αλλά και ο σταθμός έπρεπε να συνεχίσει τη λειτουργία του.
Σαν μόνη διέξοδο -για να κερδίσουμε χρόνο- ζητήσαμε να μας δώσουν εντολή διακοπής γραπτώς. Ελπίζαμε πως θα έπρεπε να σταλεί από την Αθήνα. Όταν έφυγαν οι αξιωματικοί εξετάσαμε το πρόβλημα με τον Arend Woudsma. Μια λύση ήταν να μεταφέρουμε την εκπομπή στο 4ο κανάλι. Έπρεπε όμως να φέρουμε καινούρια κρύσταλλα από την Ολλανδία. Χρειαζόμασταν 10 μέρες τουλάχιστον. Μια άλλη λύση, είπε ο Arend Woudsma, ήταν να συντονίσουμε το σταθμό λίγο έξω από το τρίτο κανάλι. Μόνο που δεν είχαμε τα κατάλληλα όργανα γι΄αυτές τις υψηλές συχνότητες. Θα έπρεπε, όμως, υποθέσαμε, να έχει το Κέντρο Επικοινωνιών του Χορτιάτη!
Την άλλη μέρα πριν το μεσημέρι, ύστερα από κατάλληλη κινητοποίηση, το Κέντρο έπαιρνε οδηγίες από την Αθήνα να μας διαθέσει τα κατάλληλα μηχανήματα. Μέχρι το βράδυ ο Arend είχε βγάλει την αρμονική του πομπού από την emergency frequency και η διαταγή διακοπής της λειτουργίας δεν ήρθε ποτέ.

ΜΑΝΟΣ ΙΑΤΡΙΔΗΣ

Κ α ι  ο ύ τ ω   ε γ έ ν ε τ ο Τ η λ ε ό ρ α σ ι ς!

Διά πρώτην φοράν εις τήν Ελλάδα ελειτούργησε Σταθμός Τηλεοράσεως. Χάρις εις τήν πρωτοβουλίαν της Δ.Ε.Η. και τήν συμπαράστασιν της ΦΙΛΙΠΣ η Τηλεόρασις έγινε γνωστή εις δεκάδας χιλιάδας Ελλήνων.

Του κ. ΒΑΣ. Λ. ΚΑΖΑΝΤΖΗ

Ένα μεσημεράκι, από κείνα τά πολύ αισιόδοξα και εμπνευστικά, πού χαρακτηρίζουν τήν αρχή του αθηναϊκού θέρους, τρώγαμε μέ τόν Μάνο Ιατρίδη, καλεσμένοι τής “Μόμπιλ-Όιλ” στόν Ναυτικό Όμιλο. Κάτι τέτοιες ωραίες ιδέες συχνά τις έχει ο κ. Μπλίς……..

“Τηλεόρασις!…..” είπε ο Μάνος Ιατρίδης.

Μόνο σήμερα τέσσερις μήνες αργότερα, είμαι σέ θέση να σταθμίσω την ιστορική σημασία τής μονολεκτικής εκείνης ουβερτούρας.
Η ΔΕΗ, μού εξήγησε ο Ιατρίδης, είχε εγκρίνει τήν πρότασί του νά στήση ένα Σταθμό Τηλεοράσεως στήν Έκθεση Θεσσαλονίκης μέ τήν συμπαράστασι της “Φίλιπς” καί, κυρίως, μέ τήν βοήθεια τού Θεού!
Τώρα πού πέρασε ο καιρός μπορώ ν΄ αποκαλύψω καί τά ονόματα των δύο άλλων ευνοουμένων τού υψίστου: ο ένας λέγεται Ανδρέας Κοπέλης, Προϊστάμενος τού Τμήματος Γενικού Ελέγχου τής ΔΕΗ και ο άλλος Ιωάννης Γκιώνης, Προϊστάμενος Γραφείου Εποπτείας Κτιρίων. Αυτοί οι δύο αποστολικοί άνθρωποι, πού ο ένας φόρεσε περικεφαλαία “Βίντεο” (εικών) καί ο άλλος τήν περικεφαλαία “Όντιο” (ήχος), κλείστηκαν έξη εβδομάδες, σάν τούς αστροναύτες, σέ κάτι μυστικούς θαλάμους τών Κεντρικών Γραφείων τής οδού Χαλκοκονδύλη, καί υπέστησαν ειδική εκπαίδευση, γιά έναν απιθάνως ριψοκίνδυνο σκοπό.
Γιά νά τούς ενισχύσουμε ηθικώς, φορέσαμε κι όλοι οί άλλοι εμείς, γύρω τους, μεγάλες περικεφαλαίες Διευθυντών. Τό προσωπικό τού Πρώτου Σταθμού Τηλεοράσεως εν Ελλάδι απαρτίζετο από οκτώ περίπου ανομοιογενείς Διευθυντάς, μιά χαριτωμένη εκφωνήτρια κι ένα πολύ αφελή αγγελιοφόρο….
Ένας από τούς Διευθυντάς επανεισαχθείς προσωρινώς εις Θεσσαλονίκην βάσει τελωνειακού τριπτύχου, ήταν κι ο Ιωάννης Κεσίσογλου, πού παίζει τόν ρόλο τού κυρίου Φελίτση στόν Σταθμό Τηλεοράσεως τής πόλεως Σιούξ τής πολιτείας Αϊόβα τών Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτός ήταν, πού λένε ο Ε ι δ ι κ ό ς!
Όσο γιά τούς άλλους εμάς, τούς ανειδίκευτους, πορευτήκαμε περίπου κατά τό σύστημα, πού ακολουθεί ο πληθυσμός τής πολίχνης Ομπεραμεργκάου, όταν ανεβάζει τά Πάθη του Χριστού. Κι’ αυτό πού δέν κατάλαβε η Αθήνα, η πόλις τής Θεσσαλονίκης τό συνέλαβε από τήν πρώτη στιγμή καί μάς περιέλαβε όχι κάν μέ αγάπη καί ανοχή, αλλά μέ εμπαθή, θά έλεγα, λατρεία. Όλοι θυμήθηκαν τόν αείμνηστο Τσιγκιρίδη, πού πρώτος αυτός, έντεκα χρόνια πρίν αποκτήσει η Αθήνα Ραδιοφωνικό Σταθμό, λειτουργούσε κάθε χρόνο, απ΄τήν Έκθεση, τήν δική του Ραδιοφωνία.

Άς είναι….

Ύστερα από μιά συνδεδυασμένη επίθεση αγγέλων καί δαιμόνων κινουμένων ταχύτατα μεταξύ Τελωνείου, Μαιευτηρίου Αλεξάνδρας, Εθνικού Μετσοβείου Πολυτεχνείου, Σιδηρουργείου καί Ωρολογοποιών, στήθηκε επί τέλους ο Πομπός, στό περίπτερο τής ΔΕΗ μέσα στόν χώρο τής Εκθέσεως, καί δίπλα του κι ένας αεικίνητος, ταλαιπωρημένος, και δυσπρόφερτος Ολλανδός, ο κ. Βούντσμαν. Κανείς μας ποτέ δέν ανεκάλυψε τί μεταμεσονύκτια ξόρκια έκανε ο σιωπηλός αυτός άνθρωπος στόν αισθαντικό εκείνο πομπό, ώσπου νά τόν φέρη σέ κατάστασι ετοιμότητος …..
Αντίκρυ, στό Στούντιο, (μιά περίφημη πράγματι δουλειά ελληνική ενός από τούς καλύτερους μηχανικούς τού ήχου πού διαθέτουμε, τού Μ. Ψαλλίδα) τό εμπνευστικό κλίμα τής Θεσσαλονίκης ωθούσε τούς Πρωτοπόρους σέ καταπληκτικές Μεσσολογγίτικες εξόδους πρός τούς μυστηριώδεις αιθέρες.

Ταυτόχρονα γινόντουσαν κάτι άλλες εκστρατείες σέ συνοικίες καί χωριά, γιά νά στηθούν οι εκατόν περίπου διαθέσιμες συσκευές σέ καίρια σημεία, μέ βασικό γνώμονα τό παιχνίδι τής κολοκυθιάς: “Γιατί η Καλαμαριά καί όχι η Νεάπολις, γιατί η Πυλαία καί όχι η Περαία, γιατί η Σίνδος καί όχι η Χαλάστρα, γιατί τό σχολείο και όχι τό καφενείο, γιατί η πλατεία και όχι τό κουρείο;” Υπήρξε μάλιστα, καί κάτοικος πού παραπονέθηκε γιατί δέν είχε στηθεί καί μία συσκευή σ΄ ένα τηλεφωνικό θάλαμο γιά νά μπορούν οι θεαταί νά παίζουν ανετώτερα τό Τηλεφωνικό Παιχνίδι, πού “εξέπεμπε” ο Άλκης Στέας.
Τό καταπληκτικό στήν περίπτωση τού Πρωτοπορειακού αυτού Σταθμού ήταν τούτο: πώς όλα δουλεύανε μιά χαρά, μά ήταν δύσκολο νά συμπέση χρονικώς η άψογος λειτουργία τους. Για νά επιτευχθή αυτό, σ΄ άλλες χώρες, χρειάζονται συνήθως έξη μήνες δοκιμές. Στήν περίπτωση τού δικού μας Σταθμού αυτό συνέβη μέσα σέ τρείς μέρες, καί ώσπου νά τό καλοσκεφθούμε καί νά πανηγυρίσουμε τήν νίκη, ήταν ήδη η ώρα 8 μ.μ. τής 3ης Σεπτεμβρίου τού 1960 καί είχε φθάσει στό στούντιο ο κ. Πρόεδρος της Κυβερνήσεως ……..

Η εγκαινίασις τού Σταθμού από τόν Κωνσταντίνο Καραμανλή ήταν τό τιμητικότερο πλήγμα, πού μπορούσε ποτέ νά υποστή ένα συγκρότημα μέ σεμνές επιδιώξεις: ετοποθέτησε τά πάντα επί επιπέδου αξιώσεων. Και ούτω ήρχισεν η ωραία σκυταλοδρομία, πού κράτησε εικοσιτρία συναπτά εικοσιτετράωρα αχαλινώτου υπεραισιοδοξίας. Δέν υπήρχε εγχείρημα, από κείνα πού απαιτούν συστοιχίες τεχνικών και ολονυκτίες συγγραφικών συμβουλίων, πού νά μήν ανέλαβε ο Σκληρός Πυρήν τών επτά Πρωτοπόρων.
Βασιλικαί επισκέψεις, στρατιωτικές μπάντες, σκηνογραφικά “τρύκ”, μυστηριώδεις αθέατες “Αθηναίες” ….
Κανονικά ο σκελετός τού προγράμματος ήταν δύο-τρία ζωντανά προγράμματα: τό Ελληνικό Χορόδραμα υπό τήν διεύθυνσι τής Ραλλούς Μάνου, η Μαίρη Λώ, ο Νίκυ Γιάκοβλεφ, η ορχήστρα Λαυράνου κ.ο.κ.καί ανάμεσα τους ισάριθμες ταινίες μικρού μήκους ώστε νά ξεκουράζωνται οι ηρωϊκοί χειρισταί. Αλλ’  όσο προχωρούσε ο καιρός, τόσο οι ταινίες λιγόστευαν καί τόσο πλήθαιναν οι έκτακτες εμφανίσεις. Εκατό προσωπικότητες στήθηκαν, (με όψι εμφανώς πελιδνή) κάτω από τούς αμείλικτους προβολείς. Υπουργοί, διπλωμάτες, βιομήχανοι, πρόεδροι οργανώσεων, διανοούμενοι, στρατηγοί, τραπεζίται. Ο Οικονομίδης μέ τά ταλέντα του, ο Τζακ Νάϊτ μέ τούς Μαϊμουδισμούς του, η Αντουανέττα μέ τίς αμφιέσεις της καί η Μαίρη Καλογιάννη μέ τά καλυντικά της προσέθεταν, ο καθένας μέ τόν τρόπο του, τά πιό απρόβλεπτα προβλήματα: Πού θά σταθούνε τά ταλέντα, πού θά αλλάξουν τά μανεκέν, πώς δέν θά ακούγεται η ηλεκτρική καρέκλα τής αισθητικού;

Κι’  όταν ενέσκυψε πλέον καί τό Κινηματογραφικόν Φεστιβάλ, ο “φούρνος τού Ναστραντίν Χότζα” άνοιξε διάπλατα τίς πύλες του σέ μιά συνεχή ροή τιμητικών ομοβροντιών: Μυριβήλης, Καρμίρης, Παξινού, Μαμάκης, Συνοδινού, Βαλάκου, Πλωρίτης, Νικολινάκος, Λαμπροπούλου, Πάνου, Διαλυνά, όχι μόνον παρουσιάσθησαν, αλλά καί εκλιμακώθησαν κατ’  όψιν καί αξίωμα καί τηλεοπτικήν, άς πούμε, ιεράρχησιν Ήχου, Λόγου Φωτός!
Όλα ήρθαν κατ’  ευχήν, ακόμη καί η επιδρομή τών πιστών τής Αλίκης Βουγιουκλάκη. Τό καταπέτασμα εσείσθη καί η ακεραιότης τού Πομπού διακινδύνευσε όταν τού έμεινε, ευτυχώς, μόλις μιάς ώρας ζωής. Τεθλιμένος αλλά υπερήφανος, ο Ολλανδός κ. Βούντσμαν κοίταγε τόν πομπό του,ώρα 9μ.μ. τής Κυριακής ν’  απειλείται από τήν παράφρονα υστερία χιλιάδων θαυμαστών μιάς ερυθρόλευκης Μανταλένας, καί μυστικά προσευχότανε να μήν….σπάσει κανένα τζάμι.
Όλο εκείνο τό βράδυ ήταν ένα αφιέρωμα στούς μικρούς θεούς τής ελληνικής Απιθανότητος, πού κάνει τά πάντα νά λειτουργούνε μέ τό τίποτε, όταν τά τρέφει η εύφλεκτος ύλη, πού λέγεται Μεράκι!
Μακρυνός τώρα αντίλαλος τών περασμένων ξαναφτάνει στ’  αυτιά μου η φωνή τής Έλσας Παπαστεργίου:

“Στήν αποψινή μας εκπομπή, ο INDEX υποδέχεταi…..”
Και ήταν πράγματι τόσον εκλεκτοί αυτοί πού υπεδέχθημεν πού θ’  άξιζε αλήθεια νά παρατεθή όλος ο κατάλογος…..

ΒΑΣ. Λ. ΚΑΖΑΝΤΖΗΣ
Περιοδικό ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΣ
(Κατά την αντιγραφή του κειμένου διατηρήθηκε η γραμματική που χρησιμοποιεί ο δημοσιογράφος εκτός των πνευμάτων και μερικών τύπων τόνων)

Συμμετοχή σε Εκθέσεις

Εισαγωγή
Στην προσπάθεια του να ανταποκριθεί σε ανάγκες παρουσίασης διαφόρων τεχνολογικών θεμάτων από τρίτους, αλλά και για την προβολή του έργου του, το Μουσείο συμμετείχε σε πολλές εκθέσεις
Η πολύπλευρη συνεργασία του Μουσείου με την Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας εκφράσθηκε και με την παρουσία του Τεχνικού Μουσείου  στην ΔΕΘ,  είτε σε γενικές είτε σε κλαδικές εκθέσεις όπως η Infosystem 95. Στη διάρκεια της έκθεσης αυτής, πέραν της παρουσίασης των δραστηριοτήτων του σε αυτόνομο εκθετήριο,  το Μουσείο ανέλαβε τη διοργάνωση και υλοποίηση προγράμματος επισκέψεων και ξεναγήσεων σχολικών ομάδων για την παρουσίαση καινοτομικών προϊόντων που προήλθαν από προγράμματα της ΓΓΕΤ.
Με εκθέματα από τη συλλογή του Μουσείου και ιδιαίτερα της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, ενισχύθηκε η δράση της οργάνωσης “Καλλιτέχνες Χωρίς Σύνορα”, που αφορούσε την οργάνωση ενός συρμού με βαγόνια εκθετήρια. Το τρένο ταξίδεψε το φθινόπωρο του 1997 σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης όπου πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού.
Το Τεχνικό Μουσείο συμμετείχε τα έτη 2001 και 2002 στην ετήσια Έκθεση Car & Moto, που διοργάνωσε η εταιρία Promotion, στις εγκαταστάσεις της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και η οποία φιλοξένησε εταιρίες, οργανισμούς και φορείς που αφορούσαν το αυτοκίνητο και τη μοτοσικλέτα.Χιλιάδες επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να περιεργαστούν σε περίπτερα 100 περίπου τ.μ. κλασσικά αυτοκίνητα της συλλογής του Μουσείου.

Περιοδικές Εκθέσεις

Εισαγωγή
Από πολύ νωρίς επιδιώχθηκε να αναπτυχθούν δραστηριότητες που θα επέτρεπαν στο ευρύ κοινό να τις προσεγγίσει με ευκολία και ένα τρόπο ελκυστικό. Η οργάνωση περιοδικών εκθέσεων στις εγκαταστάσεις του, αλλά και σε επιλεγμένους χώρους στο κέντρο της πόλης ήταν η καρδιά των δραστηριοτήτων αυτών.
Στα χρόνια που πέρασαν, από το έτος 1987, οργανώθηκαν με επιτυχία 16 μεταφερόμενες εκθέσεις, μερικές από τις οποίες τιμήθηκαν με την μεγάλη προσέλευση του κοινού και τα ιδιαίτερα σχόλια των ΜΜΕ. Πιο κάτω αναφέρεται η θεματτολογία ορισμένων εξ αυτών:
«30 Χρόνια στο Διάστημα», το 1987, «Φως και Ενέργεια», το 1989, «Η Τεχνολογία την Γεωργία», το 1990, «Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων», το 1991, «Το Τεχνοπάρκο στη ΔΕΘ», το 1991, «Ποια Γη για τα παιδιά μας» το 1994, «Θετικές Επιστήμες και Τεχνολογία στη Γερμανία του 19ου αιώνα» το 1994, «Ο Κόσμος των Ήχων», το 1996, «Από τις Φρυκτωρίες στους Δορυφόρους» το 1996, «Στα Ίχνη της Γραφής», το 1997, «Γενετική Μηχανική ? Με Σύνεση προς το Μέλλον», το 1999, «Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία», το 1997.

Έκθεση Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας» – 1997

Η έκθεση της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας ήταν μια προσπάθεια για την καταγραφή, μελέτη και προβολή του τεράστιου εκείνου θησαυρού τεχνικών γνώσεων που συσσωρεύτηκε μέσα στους αιώνες, στον αρχαίο ελλαδικό χώρο.  Πρόκειται για γνώσεις που άλλαξαν ριζικά τη ζωή των ανθρώπων σ’ όλα τα επίπεδα: από την παραγωγή και κατανάλωση τροφής, την ένδυση και τις συνθήκες διαβίωσης, ως την επιστήμη και τον πολιτισμό.  Μερικές φορές μάλιστα, πρόκειται για γνώσεις και εφαρμογές που πολύ λίγοι συνειδητοποιούν σήμερα ότι ανάγονται σε τόσο πρώιμες εποχές, όπως τα αυτόματα, ο ατμολέβητας και άλλα.

Μια τέτοια έκθεση που αποτελεί απαραίτητο συστατικό ενός μουσείου τεχνολογίας στην Ελλάδα με παιδαγωγική διάρθρωση υπήρξε μια γοητευτική διαδρομή  στην αφετηρία της τεχνολογίας και ανέδειξε συγγένειες της αρχαίας ελληνικής με τη σύγχρονη τεχνολογία. Η έκθεση της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας ήταν μια προσπάθεια για την καταγραφή, μελέτη και προβολή του τεράστιου εκείνου θησαυρού τεχνικών γνώσεων που συσσωρεύτηκε μέσα στους αιώνες, στον αρχαίο ελλαδικό χώρο.  Πρόκειται για γνώσεις που άλλαξαν ριζικά τη ζωή των ανθρώπων σ’ όλα τα επίπεδα: από την παραγωγή και κατανάλωση τροφής, την ένδυση και τις συνθήκες διαβίωσης, ως την επιστήμη και τον πολιτισμό.  Μερικές φορές μάλιστα, πρόκειται για γνώσεις και εφαρμογές που πολύ λίγοι συνειδητοποιούν σήμερα ότι ανάγονται σε τόσο πρώιμες εποχές, όπως τα αυτόματα, ο ατμολέβητας και άλλα.
Η επιθυμία ήταν παλιά, η ευκαιρία δόθηκε στο πλαίσιο των δράσεων για τον εορτασμό της Θεσσαλονίκης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

Στόχος της Έκθεσης «Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία» , που οργανώθηκε το έτος 1997, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας – ΟΠΠΕΘ ΄97, ήταν η προβολή στο ευρύτερο κοινό του ιδιαίτερα σημαντικού τομέα του αρχαιοελληνικού πολιτισμού και η ανάδειξη της ισότιμης παρουσίας της τεχνολογίας, μαζί με τις επιστήμες και τις τέχνες, στην κληρονομιά του αρχαίου ελληνικού πνεύματος.


Η Έκθεση οργανώθηκε στη Κρυπτοστοά της Ρωμαϊκής Αγοράς και παρουσιάστηκε σ΄ αυτήν ένας σημαντικός αριθμός από ομοιώματα μηχανών, όπλων, πλοίων,  υπολογιστικών μηχανισμών και μηχανισμών επικοινωνίας καθώς και αυτομάτων που χρονολογούνταν από τα προϊστορικά έως τα βυζαντινά χρόνια.  Τα εκθέματα, πολλά από τα οποία προσφέρθηκαν ευγενώς από διάφορους φορείς ενώ αρκετά κατασκευάσθηκαν ειδικά για την έκθεση, παρουσιάστηκαν κατά ενότητες και πλαισιώθηκαν από πολυάριθμους πίνακες με πλούσιο εποπτικό υλικό με περιγραφή και επεξήγηση της λειτουργίας και της χρήσης τους.  Επιπλέον, ένα εισαγωγικό πολυθέαμα και δύο ηλεκτρονικές οθόνες αφής προσέφεραν πρόσθετες πληροφορίες στους επισκέπτες.
Η Έκθεση περιελάμβανε τις ενότητες: Επικοινωνίες, Όπλα, Μετρητικά Όργανα, Αυτοματοποιητική, Καθημερινός βίος, Μουσικά Όργανα, Μηχανολογία, Οικοδομική και Τεχνικά Έργα, Μεταλλευτική και Μεταλλουργία, Ναυπηγική.
Η έκθεση υλοποιήθηκε με τη συνεργασία  του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, τον Οργανισμό “Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης – 1997” και το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης.  Συμμετείχαν επίσης, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, η Α’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, το Αρχαιολογικό Μουσείο Δίου, το Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος, το Μουσείο Αρχαίων και Βυζαντινών Οργάνων, το Μουσείο Τηλεπικοινωνιακών Συστημάτων ΟΤΕ, το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, το Ελληνικό Ινστιτούτο Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης, ο Σύλλογος Εργαζομένων Τράπεζας Μακεδονίας ? Θράκης, η ΑΣΠΡΟΦΟΣ Α.Ε.
Την Έκθεση επισκέφθηκαν πάνω από 50.000 άτομα σε χρονική διάρκεια 2,5 μηνών και απέσπασε τα εγκωμιαστικά σχόλια από το κοινό και τα ΜΜΕ.
Με το ίδιο θέμα, το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης συμμετείχε και σε δύο διεθνείς οργανώσεις:

Στην EXPO 2000, στο Ανόβερο  όπου το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, παρουσίασαν στο ελληνικό περίπτερο της EXPO 2000, το θέμα «Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία» με αντιπροσωπευτικά εκθέματα και οπτικοακουστική υποστήριξη.

Στην Παγκόσμια Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης, όπου τιμώμενη χώρα ήταν η Ελλάδα, με αυτόνομο περίπτερο για την προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Στο περίπτερο αυτό και σε χώρο 100 τ.μ. το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας, παρουσίασαν την έκθεση με θέμα «Η Τεχνολογία των Αρχαίων Ελλήνων».

Το υλικό που δημιουργήθηκε αποτέλεσε τη βάση για την οργάνωση της έκθεσης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας στο Εκθετήριο του Τεχνικού Μουσείου. Το γεγονός αυτό συνδυάστηκε  με την προσπάθεια των ανθρώπων του για την καταγραφή, μελέτη και προβολή του μεγάλου θησαυρού τεχνικών γνώσεων που συσσωρεύτηκε μέσα στους αιώνες, στον αρχαίο ελλαδικό χώρο.Το Εκθετήριο Αρχαίας Ελληνικής αναδιοργανώθηκε και αποτελεί σήμερα πόλο έλξης για τους επισκέπτες του ΚΔΕΜΤ.

30 Χρόνια στο Διάστημα – 1987

Η Οργάνωση της Έκθεσης «30 Χρόνια στο Διάστημα», το έτος 1987, πρόκειται για μια ιστορική εκδήλωση αφού είναι η πρώτη περιοδική έκθεση που διοργανώθηκε και παρουσιάσθηκε από το Τεχνικό Μουσείο.
Η έκθεση αποτέλεσε μία από τις πρώτες εκδηλώσεις που πραγματοποίησε το Τεχνικό Μουσείο για τον εορτασμό των 10 χρόνων από την ίδρυσή του και οργανώθηκε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 30 χρόνων από την ιστορική ημερομηνία της 4ης Οκτωβρίου 1957, όταν ο Σοβιετικός δορυφόρος SPUTNIK 1, αποτέλεσε το πρώτο ανθρώπινο κατασκεύασμα που ξέφυγε από τη βαρύτητα και μπήκε σε τροχιά γύρω από τη γη.

  

Στην έκθεση – πολυθέαμα, παρουσιάστηκαν τα πιο σημαντικά βήματα που έγιναν για την εξερεύνηση του διαστήματος από τους αμερικανούς και τους ρώσους στη διάρκεια της τριακονταετίας 1957-1987 και πραγματοποιήθηκε χάρη στην πρόθυμη συμπαράσταση και διάθεση υλικού από το Αμερικανικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, τη Ρωσική Πρεσβεία, τον Ελληνοσοβιετικό Σύνδεσμο, το Ευγενίδειο Ίδρυμα, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος ESA και την οικονομική ενίσχυση του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννου Κωστοπούλου.  Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκάλεσε στο κοινό η πέτρα από το φεγγάρι που διατέθηκε από την NASA.

Η Έκθεση φιλοξενήθηκε αρχικά, και για δύο μήνες (12/10-12/12/87), στο κτίριο Τσουκαλα, και στη συνέχεια μεταφέρθηκε και λειτούργησε στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο (20/1-14/2/88), στο Δημαρχείο Αμπελοκήπων (7/3-20/3/88) και στο Εργατικό Κέντρο Κιλκίς (11/5-27/5/88).

Έκθεση «Φώς και Ενέργεια» – 1989
Με την έκθεση «Φως και Ενέργεια» που παραχωρήθηκε από το Εθνικό Τεχνολογικό Μουσείο Πράγας, το Τεχνικό Μουσείο εγκαινίασε τις νέες κτιριακές του εγκαταστάσεις στη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου.


Στην έκθεση, ο επισκέπτης είχε τη δυνατότητα να μελετήσει την εξέλιξη των τεχνικών και των μέσων φωτισμού, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.  Επίσης, η Έκθεση αναφέρονταν στην κατανάλωση και την οικονομία της ενέργειας καθώς και τα αισθητική των φωτιστικών μέσων.
Η έκθεση κατελάμβανε χώρο 200 τ.μ. με εκθέματα, πολλά από τα οποία σε λειτουργία,  φωτογραφίες και διαγράμματα. Η έκθεση οργανώθηκε στο πλαίσιο των ΚΔ’ Δημητρίων. 

Έκθεση «Η Τεχνολογία στη  Γεωργία» – 1990

Η δυνατότητα διάθεσης μοναδικών μηχανών και εργαλείων από την Αμερικάνικη Γεωργική Σχολή  αποτέλεσε την αιτία επιλογής του θέματος. Για την συμπλήρωση του περιεχομένου χρησιμοποιήθηκε υλικό του Μουσείου και των  βιομηχανιών  Ευθυμιάδη και Χημικά Λιπάσματα Βορείου Ελλάδος.
Στην έκθεση καταβλήθηκε προσπάθεια να τονισθεί ο ρόλος και η συνεισφορά της τεχνολογίας στην ανάπτυξη της γεωργικής εκμετάλλευσης.
Στα 200 τ.μ. της έκθεσης, που παρουσιάσθηκε στο χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου, κατανεμήθηκαν οι ενότητες: Γενική Αγροτική Τεχνολογία, Γεωργικά Φάρμακα – Λιπάσματα, Άρδευση, Ρυμουλκούμενα Εργαλεία, Χειροεργαλεία.

Έκθεση «Ελληνική Βιομηχανία Οχημάτων» – 1991


Με υλικό που διατέθηκε από την βιομηχανία ΕΛΒΟ οργανώθηκε στο χώρο του Μουσείου έκθεση παρουσίασης των στοιχείων κατασκευής και συναρμολόγησης οχημάτων.

Έκθεση «Ποια Γη για τα Παιδιά μας» – 1994

Μία έκθεση για το περιβάλλον, που οργανώθηκε και παρουσιάσθηκε με τη συνεργασία του Δήμου Θεσσαλονίκης και του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης στο περίπτερο της Αγροτικής Τράπεζας στη ΔΕΘ.  Η έκθεση παρουσίασε τα αποτελέσματα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη φύση, προτείνοντας τρόπους συνεργασίας για τη διατήρηση της φυσικής κληρονομιάς στον πλανήτη μας. Σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στη Γαλλία, από το Κέντρο “La Villette”.

 

Κύρια θέματα του περιεχομένου ήταν ο αέρας, το νερό, το έδαφος, η ενέργεια και η ανθρώπινη δραστηριότητα.  Παρουσιάστηκαν φυσικά φαινόμενα και φυσικές διεργασίες περιβαλλοντικά προβλήματα καθώς και εναλλακτικοί τρόποι ορθολογικής διαχείρισης της βιομηχανικής παραγωγής, οργάνωση της αστικής χρήσης, διαχείριση των απορριμμάτων, κ.α.
Παράλληλα, με την  έκθεση που μεταφέρθηκε από την Γαλλία, συμμετείχαν και τοπικοί φορείς που παρουσίασαν προσπάθειες που γίνονται στη Θεσσαλονίκη για τον έλεγχο του περιβάλλοντος. Μεταξύ αυτών ήταν το Πανεπιστήμιο, τα ΤΕΙ, Βιομηχανίες, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και άλλοι .

Θετικές Επιστήμες και Τεχνολογία στη Γερμανία τον 19ο Αιώνα – 1994.

Πρόκειται για μία παρουσίαση των σπουδαιότερων επιστημόνων και των σημαντικότερων επιτευγμάτων τους στη Γερμανία του 19ου αιώνα της εποχής που η εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας, έθεσε τα θεμέλια της βιομηχανοποίησης  τόσο στη Γερμανία όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Η Έκθεση αποτελούνταν από 94 πανό με φωτογραφικό υλικό ντοκουμέντων εποχής και ήταν  παραγωγή του Μουσείου Τεχνολογίας του Μονάχου.
Στα θέματα περιλαμβάνονταν η τυπογραφία, ο σιδηρόδρομος,  η μεταλλουργία, η χημική τεχνολογία, η μικρομηχανική, οι πρωτεργάτες της αεροναυπηγικής, οι εφευρέτες, η τεχνολογική εκπαίδευση κ.α. Η έκθεση παρουσιάσθηκε στο χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου.

Εκθέσεις Μαθητικών Κατασκευών

Στο πλαίσιο των προγραμμάτων για την ενεργοποίηση και υποστήριξη των νέων που έχουν έφεση στην τεχνολογία και τις θετικές επιστήμες, θεσμοθετήθηκε το 1995 η διοργάνωση Εκθέσεων Μαθητικών Κατασκευών.
Στην πρώτη Έκθεση συμμετείχαν 38 μαθητές – κατασκευαστές από δύο σχολεία: από το Γυμνάσιο Χαλκηδόνας και από το 10ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης με κατασκευές που έγιναν από τους μαθητές στο πλαίσιο του μαθήματος της Φυσικής και του νεοεισαχθέντος μαθήματος της Τεχνολογίας στο Γυμνάσιο.  Η Έκθεση ολοκληρώθηκε με τελετή βράβευσης των συμμετεχόντων με επιλογή των καλύτερων κατασκευών, μετά από ψηφοφορία των επισκεπτών.

 
Στη δεύτερη έκθεση, η οποία τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας-Θράκης, συμμετείχαν 33 Γυμνάσια του νομού Θεσσαλονίκης, με 126 έργα μαθητών που έγιναν κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Τεχνολογίας.

Στη συνέχεια, η συμμετοχή των σχολείων υπήρξε κατά πολύ μεγαλύτερη, τόσο ως προς τον αριθμό ? έχουμε συμμετοχή από πολλούς νομούς της βόρειας Ελλάδας ? όσο και στα έργα των μαθητών.
Οργανώθηκαν 10 Μαθητικές Εκθέσεις στις οποίες αναδείχθηκαν πολλά πρωτότυπα έργα, δείγματα επιδεξιότητας και δημιουργικής φαντασίας.  Στο τέλος των εκθέσεων, βραβεύονταν πάντα οι καλύτερες εργασίες και στους μαθητές επιδίδονται μικρά χρηματικά βραβεία.  Στόχος του Μουσείου, μέσα από αυτές τις εκθέσεις, ήταν να κάνει γνωστά στο ευρύ κοινό, τα μαθητικά επιτεύγματα και να τονώσει , τόσο τους μαθητές, όσο και τους καθηγητές τους, στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του μαθήματος της Τεχνολογίας και την αύξηση του ενδιαφέροντος τους γι’ αυτή.

Έκθεση «Ο Κόσμος των ήχων» – 1996

 

Πρωτότυπη έκθεση από τη Γαλλία με προκλήσεις και δυνατότητες για την παρατήρηση  φαινομένων  και “εικόνων” από τον κόσμο των ήχων.  Η έκθεση οργανώθηκε στο πλαίσιο των Δημητρίων από το Γαλλικό Ινστιτούτο και το Τεχνικό Μουσείο και λειτούργησε στο χώρο εκδηλώσεων του Ινστιτούτου. 

Η παρουσίαση της έκθεσης έγινε με τη βοήθεια 31 ηχοστηλών – ειδικών ηχητικών κατασκευών σε σχήμα στήλης – μέσα από τις οποίες μπορούσαν οι επισκέπτες να προσεγγίσουν τον κόσμο των ήχων, να παίξουν, να εμφανίσουν, να εξαφανίσουν, να δημιουργήσουν ή να αναμείξουν ήχους.  Μια μεγάλη υδρόγειος σφαίρα προσέφερε στον επισκέπτη τους ήχους περιοχών της γης.  Η πλούσια θεματολογία της έκθεσης περιελάμβανε ,πέρα από τα ηχητικά φαινόμενα και τις εφαρμογές τους, μοναδικές ακουστικές εμπειρίες, όπως τους ήχους από το περπάτημα των μυρμηγκιών και τη “συνομιλίες” τους ή τους ήχους σαλιγκαριών που τρώνε μαρούλια και του σαρακιού που ροκανίζει ξύλο.

Έκθεση «Από τις Φρυκτωρίες στους Δορυφόρους» – 1996 – 1997
Με αυτή την έκθεση το Τεχνικό Μουσείο τίμησε σημαντικές επετείους:
α. Τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την εφεύρεση των ασύρματων επικοινωνιών και του ραδιοφώνου με αφιέρωμα στους πρωτοπόρους εφευρέτες των ασύρματων επικοινωνιών και ειδικότερα στον Ιταλό Γουλιέλμο Μαρκόνι.
β. Τη συμπλήρωση 70 χρόνων από τη λειτουργία του πρώτου ελληνικού ραδιοφωνικού σταθμού. Τιμήθηκε ο πρωτοπόρος της Ελληνικής και Βαλκανικής Ραδιοφωνίας Χρήστος Τσιγγιρίδης, ο οποίος έθεσε σε λειτουργία τον πρώτο ραδιοφωνικό σταθμό στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, 1926). Το μικρόφωνο του σταθμού αυτού ανήκει στη συλλογή του Τεχνικού Μουσείου.
Με την ευκαιρία των επετείων αυτών τιμήθηκε και η συμπλήρωση 36 χρόνων από τη λειτουργία της ελληνικής τηλεόρασης.

 

Η έκθεση περιελάμβανε εκθέματα που σχετίζονταν με τις τηλεπικοινωνίες και την πορεία που διέγραψαν από την αρχαιότητα προς το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό παρουσιάστηκε αρχειακό υλικό οργάνων και μηχανημάτων του τέλους 19ου-αρχές 20ου αιώνα με υλικό που διατέθηκε από τη συλλογή του ιταλού απόστρατου αξιωματικού F. Cremona η οποία μεταφέρθηκε από την Ιταλία. Επιπρόσθετα παρουσιάσθηκε φωτογραφικό και πληροφοριακό υλικό σχετικό με την λειτουργία του πρώτου ελληνικού σταθμού τηλεόρασης στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, 1960).
Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου με τη συνεργασία του Ιταλικού Υπουργείου Εξωτερικών, του ΟΤΕ, της Italia Telecom και του Instituto Nazionale di Geofisica.

Έκθεση «Στα Ίχνη της Γραφής» – 1997 – 1998
Σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποιήθηκε η αρχαιολογική – εκπαιδευτική έκθεση “Στα Ίχνη της Γραφής” που παρουσίασε την γένεση και εξέλιξη της Γραφής στη Μεσόγειο.
Σε επιφάνεια 300 τ.μ. στο Χώρο περιοδικών εκθέσεων του Μουσείου ανιχνεύθηκε το φαινόμενο της γραφής από τα πρώτα εικονογράμματα μέχρι τα σύγχρονα αλφάβητα. Προσεγγίσθηκαν οι κοινωνικές συνθήκες που οδήγησαν στην επινόηση γραφικών συστημάτων και αναλύθηκαν οι ποικίλες γραφές καθώς και η πορεία γένεσης, διαμόρφωσης, εξέλιξης και διασποράς του ελληνικού αλφάβητου.

 

Με άξονα την έκθεση, λειτούργησαν οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα. Το μεγάλο ενδιαφέρον για την έκθεση και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ιδιαίτερα, αποτέλεσε τον λόγο παράτασης της δραστηριότητας για ένα έτος ακόμη, παρά τον αρχικό σχεδιασμό που προέβλεπε διάρκεια και χρηματοδότηση  ενός έτους.

Έκθεση ¨Γενετική Μηχανική  – Με σύνεση προς το Μέλλον»  – 1999
Με επίγνωση της τεράστιας σημασίας της Βιοτεχνολογίας στην εξέλιξη των επιστημών και της τεχνολογίας του επόμενου αιώνα, οργανώθηκε η σχετική με το θέμα έκθεση, στην Αποθήκη Γ΄ στο Λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

Η Έκθεση, η οποία τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Μακεδονίας ? Θράκης και χρηματοδοτήθηκε από την εταιρία “NOVARTIS HELLAS”, αναπτύχθηκε σε τρεις βασικούς άξονες: κινητή έκθεση “Focus on Genes”, παρουσίαση του ερευνητικού έργου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και συμμετοχή της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης.

 

Η κινητή έκθεση “Focus on Genes” σχεδιάσθηκε και κατασκευάσθηκε από το Deutsches Hygiene Museum της Δρέσδης, στο πλαίσιο προγράμματος, που χρηματοδότησε η ΧΙΙ Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.  Η Έκθεση περιελάμβανε θέματα σχετικά με τις ερευνητικές επιδόσεις και τις εφαρμογές της Γενετικής Μηχανικής στους τομείς Υγείας, Παραγωγής Τροφίμων, Γεωργίας και Προστασίας του Περιβάλλοντος.  Σκοπός της ήταν να δώσει την ευκαιρία στο κοινό να προσεγγίσει μία κατανοητή εικόνα της γενετικής τεχνολογίας.
Παράλληλα, στη διάρκεια λειτουργίας της Έκθεσης, πραγματοποιήθηκαν διαλέξεις και συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας, στις οποίες συμμετείχαν εκπρόσωποι του επιστημονικού και βιομηχανικού χώρου, δημόσιοι οργανισμοί, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και μέσα μαζικής  ενημέρωσης.
Συνεπεία της μεγάλης προσέλευσης, η Έκθεση συνέχισε τη λειτουργία της και στις εγκαταστάσεις του Τεχνικού Μουσείου ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στην Αθήνα.

Εκπαιδευτικές Δράσεις

Εισαγωγή

Τo Tεχνικό Mουσείο Θεσσαλονίκης προσπάθησε να ενσωματώσει την παιδαγωγική διάσταση και την επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα στο σύνολο των δραστηριοτήτων του και ιδιαίτερα σε εκείνες που χαρακτηρίζονται ως εκπαιδευτικές δράσεις. Μέσα από την πολύχρονη παρουσία του Τεχνικού Μουσείου και την  ποικιλία των δράσεων του, αξίζει να αναφερθεί ότι έχουν πραγματοποιηθεί:

  • 4.000  Ξεναγήσεις – 250.000 επισκέπτες
  • 40 Διαλέξεις – 4.300 ακροατές
  • 16 Περιοδικές Εκθέσεις – 190.000 επισκέπτες
  • 10 Σεμινάρια – 300 συμμετέχοντες)
  • 1 Παγκόσμιο Συνέδριο – “Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία” – 250 Σύνεδροι
  • 1 Πανελλήνιο Συνέδριο – “Ο ρόλος των Μουσείων Τεχνικού Πολιτισμού” – 150 σύνεδροι
  • 3 Συμπόσια – “Δημιουργική και Καινοτομία” κ.ά. – 275 σύνεδροι
  • 3 Ημερίδες – 330 σύνεδροι
  • 3 Στρογγυλές Τράπεζες – 250 ακροατές
  • 1 Ευρωπαϊκό Διαγωνισμό Νέων Επιστημόνων (200 συμμετέχοντες)
  • 8 Εκθέσεις Μαθητικών Κατασκευών (2.000 συμμετέχοντες)
  • 5 Εκθέσεις νέων Ερευνητών
  • 10 Τεχνικούς Ομίλους (115 συμμετέχοντες)
  • 400 προβολές μεταφερόμενου πλανηταρίου (18.200 θεατές)
  • 250 παρουσιάσεις Εκπαιδευτικού Προγράμματος “Στα Ίχνη της Γραφής” (4.200 συμμετέχοντες)
  • 80 παρουσιάσεις Εκπαιδευτικού Πολυθεάματος “Γνωριμία με τη Σύγχρονη Τεχνολογία” (5.850 θεατές)
  • Παρουσία  στο Διαδίκτυο με ποικιλία παροχών (30.000 επισκέπτες/έτος)
  • 25 παρουσιάσεις Εκπαιδευτικού Προγράμματος “Η Μαγεία της Επιστήμης  και ο “Ρόλος της Σύγχρονης Τεχνολογίας” (900 συμμετέχοντες).

Ξεναγήσεις

Στην διάρκεια της 25ετούς λειτουργίας των Εκθετηρίων του Μουσείου στη Αχελώου και στη Σίνδο, περισσότερες από 4.000 σχολικές ομάδες με 250.000 περίπου μαθητές, είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν οργανωμένες ξεναγήσεις. Οι ξεναγήσεις απευθύνονταν σε ομάδες που δεν ξεπερνούσαν τους 30 επισκέπτες και η διάρκεια τους ήταν μία ώρα. Μέχρι το 1988, στην Αχελώου, ο μέσος όρος επισκέψεων ήταν 4.000 επισκέπτες ετησίως. Από το 1989 που άρχισε η λειτουργία του εκθετηρίου στο αναβαθμισμένο εκθετήριο της Βιομηχανικής Περιοχής, υπήρξε σταδιακή αύξηση των επισκεπτών η οποία σταθεροποιήθηκε τα τελευταία 3 χρόνια στους 25.000 επισκέπτες ετησίως. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση του αριθμού των επισκεπτών έπαιξαν δύο παράγοντες. Αφενός μεν η αύξηση του μεγέθους του εκθετηρίου από τα 450 τ.μ. στα 1800 τ.μ. που αύξησε την “ποσότητα” και αφετέρου στη δυνατότητα κάλυψης μέρους των λειτουργικών δαπανών από ετήσια επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού που αύξησε την “ποιότητα” της προσφοράς του Μουσείου

Τεχνικοί Όμιλοι
Το Τεχνικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, από την αρχή της ίδρυσής του, προσπάθησε μέσα από τις δραστηριότητές του να αποκτήσει τεχνογνωσία και εμπειρία για την οργάνωση και τη λειτουργία Τεχνικών Ομίλων (εργαστήρια τεχνολογικής εκπαίδευσης), να δώσει στους αυριανούς επιστήμονες, τεχνικούς, τεχνολόγους, σχεδιαστές μηχανημάτων, εφευρέτες, τη δυνατότητα να μάθουν από νωρίς πώς λειτουργεί το αεροπλάνο, η μηχανή του αυτοκινήτου, η τηλεόραση, το κινητό τηλέφωνο, τι είναι ο υπολογιστής, πως οργανώνεται μία παρουσίαση, πως δουλεύει μία ομάδα. Να πειραματισθούν και να κατασκευάσουν να υποκινηθούν αλλά και να εκφρασθούν σε ένα τομέα με πολύ περιορισμένες ευκαιρίες έκφρασης.

 

το πλαίσιο αυτό, λειτούργησαν Τεχνικοί Όμιλοι με τη μορφή πιλοτικών προγραμμάτων που απευθύνονταν σε ομάδες από μαθητές και σπουδαστές με ενδιαφέρον για τη μελέτη ειδικών επιστημονικών θεμάτων και τεχνικές κατασκευές.  Ο πρώτος όμιλος λειτούργησε το 1982 στη ΧΑΝΘ.  Όμιλοι του Τεχνικού Μουσείου αποτέλεσαν τον πυρήνα για ευρύτερες δραστηριότητες που λειτούργησαν αυτόνομες και ανεξάρτητες όπως ο Όμιλος Φίλων Αστρονομίας.

Η θεσμοθέτηση των Τεχνικών Ομίλων αποτελεί συνεχή επιδίωξη του ΤΜΘ, με σκοπό να προσφέρει ευκαιρίες και δυνατότητες σε νέους που οι ανησυχίες τους, στους τομείς των κατασκευών, της καινοτομικής σκέψης και επιστημονικής έρευνας, αναζητούν διεξόδους έκφρασης.

Μαθητικοί Διαγωνισμοί

Οι Μαθητικοί Διαγωνισμοί συγγραφής γραπτών εργασιών με θέματα όπως «Το έργο των αρχαίων Ελλήνων Επιστημόνων», «Τα σπουδαιότερα τεχνολογικά επιτεύγματα της εποχής μας»,  «Οι εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο», «Σύγχρονες πηγές ενέργειας», «Η εξέλιξη των μέσων επικοινωνίας» αποτέλεσαν την πρώτη δραστηριότητα εκτός Μουσείου που απευθυνόταν σε μαθητές.

Σκοπός του προγράμματος ήταν η προσέλκυση του ενδιαφέροντος των μαθητών σε θέματα της επιστήμης και της τεχνολογίας.

Πολυθέαμα στο Βαφοπούλειο

Ένα εξαιρετικά επιτυχημένο επιμορφωτικό πρόγραμμα για την ομορφιά των θετικών επιστημών που συνδύαζε παρουσίαση, επίδειξη και οπτικοακουστικό θέαμα. Απευθυνόταν σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Λειτούργησε τα έτη 1984,1985, 1986 και 1987 στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης και το παρακολούθησαν περίπου 6.000 μαθητές.

EUROCONTEST – 11ος Ευρωπαϊκός Διαγωνισμός
Νέων Επιστημόνων – 1999

Το Τεχνικό Μουσείο ανέλαβε τη διοργάνωση του 11ου Ευρωπαϊκού Διαγωνισμού Νέων Επιστημόνων ύστερα από πρόταση του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας, με τη σύμφωνη γνώμη της 12ης Διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Ένας χρόνος προετοιμασίας χρειάσθηκε για την οργάνωση που πραγματοποιήθηκε από τις 19 έως 26 Σεπτεμβρίου του 1999 αφού είχε προηγηθεί η διαδικασία της προκήρυξης του διαγωνισμού, της συλλογής των υποψηφιοτήτων και της αξιολόγησης τους.

84 Νέοι Επιστήμονες από 35 χώρες, εκπρόσωποι των συμμετεχόντων χωρών, παράγοντες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλοι επίσημοι συμμετείχαν ή παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα  8 ημερών.  Ο διαγωνισμός αυτός που αποτελεί ετήσιο ευρωπαϊκό θεσμό για την  προαγωγή της ευρωπαϊκής συνεργασίας και την ενίσχυση των προσπαθειών για προσανατολισμό των νέων προς τις επιστήμες και την τεχνολογία. Το πρόγραμμα περιλάμβανε την διοργάνωση έκθεσης με τα έργα των συμμετεχόντων, αξιολόγηση των έργων από κριτική επιτροπή 14 καθηγητών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, επίσημη τελετή βράβευσης και ένα πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα, γνωριμίας των φιλοξενουμένων με την πόλη και τη χώρα μας.

Η Θεσσαλονίκη αποδείχθηκε ιδιαίτερα φιλόξενη και το Μουσείο δέχθηκε κολακευτικά σχόλια από τους συμμετέχοντες και τους αρμόδιους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφού η διοργάνωση του 11ου Διαγωνισμού χαρακτηρίσθηκε ως ορόσημο.

Πρόγραμμα ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ – 1995-2008
Το Πρόγραμμα ΤΕΧΝΟΜΑΘΕΙΑ χρηματοδοτήθηκε από την ΓΓΕΤ  και προσέφερε στους μαθητές ερεθίσματα και μέσα να κατασκευάσουν ένα καινοτόμο έργο από το χώρο της τεχνολογίας, των επιστημών ή του τεχνολογικού πολιτισμού και να αναπτύξουν τη δημιουργικότητα, την επινοητικότητα, την ομαδική εργασία, την πρωτοβουλία και να καλλιεργήσουν τις δεξιότητές τους.

Το Πρόγραμμα σχεδιάσθηκε το 1995 από ομάδα Εμπειρογνωμόνων στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης και υλοποιήθηκαν  συνολικά πέντε διοργανώσεις του στις οποίες συμμετείχαν 200 αξιολογημένα σχολεία, με 1.600 μαθητές και 350 καθηγητές.

Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στη διάχυση των αποτελεσμάτων των έργων των σχολικών ομάδων. Από την πλευρά του Ιδρύματος, ως τελικού Δικαιούχου, οργανώθηκαν πέντε Εκθέσεις Νέων Ερευνητών, στις οποίες συμμετείχαν όλες οι σχολικές ομάδες με τα έργα τους.

Κινητό Πλανητάριο STARLAB

Το μεταφερόμενο Πλανητάριο Starlab ήταν ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος για μια περιήγηση στα μυστήρια και τις ομορφιές του ουρανού καθώς δεν υπήρχε πρόσβαση των μαθητών σε τυπικό πλανητάριο.Με διάμετρο 5 και ύψος 3  μέτρα το φουσκωτό μπαλόνι Starlab δέχθηκε 20 χιλιάδες θεατές σε περισσότερες από 600 παραστάσεις. Λειτούργησε την περίοδο 1989 – 2002 ταξιδεύοντας σε πόλεις και χωριά, σε σχολεία,  εκθέσεις, πολιτιστικά κέντρα. Δυστυχώς το Μουσείο διέκοψε τη  δραστηριότητα αυτή, μετά την πτώχευση της εταιρίας ΑΣΕ που ήταν χορηγός και ιδιοκτήτης του.

Συνέδρια

Με θέματα που αφορούν την οργάνωση και λειτουργία Μουσείων, τον εκπαιδευτικό τους ρόλο, τον Τεχνικό Πολιτισμό και άλλα ειδικά θέματα, οργανώθηκαν συνεδριακές εκδηλώσεις με συμμετέχοντες από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. “Τα Μουσεία και το κοινό τους” ,”Δημιουργική και Καινοτομία”, “Ο ρόλος των Μουσείων Τεχνικού Πολιτισμού στην Ελλάδα”, “Σχεδιασμός και αξιολόγηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων για παιδιά”, “Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία” είναι μερικοί χαρακτηριστικοί τίτλοι.

Scroll to Top
Μετάβαση στο περιεχόμενο